Φιλοσοφία και Λογοτεχνία - Ροή ειδήσεων

Ο συναισθηματικός κόσμος της Ηλέκτρας και της Κλυταιμνήστρας μεταβάλλεται όταν εμφανίζεται στη σκηνή ο ηλικιωμένος παιδαγωγός του Ορέστη και ανακοινώνει το θάνατο αυτού σε μια δελφική αρματοδρομία. Η μεν Κλυταιμνήστρα ανασαίνει λυτρωμένη, η δε Ηλέκτρα χάνει την τελευταία της ελπίδα και οδηγείται σε μιαν αδιέξοδη κατά τα φαινόμενα δυστυχία.

Τα όσα βρήκε η Χρυσόθεμη στον τάφο του πατέρα της —λουλούδια, ένα βόστρυχο και σημάδια από μια υγρή σπονδή— θα ήταν αρκετά σε κάποια άλλη στιγμή για να φανερωθεί στην Ηλέκτρα η αλήθεια, δηλαδή η επιστροφή του αδελφού της στις Μυκήνες. Τώρα όμως η πεπλανημένη Ηλέκτρα αδυνατεί να συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα και αντιμιλά στην αδελφή της, που παρασύρεται κι αυτή στην πλάνη. Αποφασισμένη να δράσει, η Ηλέκτρα ζητά από τη Χρυσόθεμη να τη βοηθήσει να πάρει εκδίκηση, αλλά αυτή είναι ένας άνθρωπος ψυχικά αδύναμος, χωρίς ηθικό σθένος.

Τότε εμφανίζεται στη σκηνή ο Ορέστης με την υδρία που δήθεν περιέχει την τέφρα του. Δε γνωρίζει την Ηλέκτρα, ακούγοντας όμως τα συγκινητικά, άκρως τρυφερά λόγια της γυναίκας που θρηνεί μπροστά του δεν έχει πλέον καμία αμφιβολία ότι αυτή είναι η αδελφή του. Έτσι, της αποκαλύπτει την ταυτότητά του.

Η συναισθηματική μετάπτωση της Ηλέκτρας στο τέλος της τραγωδίας είναι εντυπωσιακή: από την ξέφρενη χαρά για την επιστροφή του αδελφού της στο άγριο μίσος για τη μητέρα της, όταν τη μαχαιρώνει ο Ορέστης μέσα στο παλάτι.

Στη σοφόκλεια εκδοχή του μύθου που αναφέρεται στο βασιλικό οίκο των Ατρειδών ο ηθικός προβληματισμός για τη μητροκτονία περνά σε δεύτερο πλάνο. Η Κλυταιμνήστρα είναι το απόλυτο κακό, χωρίς όμως το δαιμονικό μεγαλείο με το οποίο την παρουσίασε ο Αισχύλος. Είναι μια παραπεταμένη, που δολοφονείται μάλιστα πριν από τον Αίγισθο, και τον αφανισμό της τον νιώθουμε δίκαιο.

Στην Ηλέκτρα του Σοφοκλή βλέπουμε την ψυχή ενός ανθρώπου με αλύγιστη αποφασιστικότητα, που υπομένει γενναία τον πόνο και χαίρεται τη λύτρωση, και όχι την αγεφύρωτη αντίθεση ανάμεσα στα ανθρώπινα σχέδια και τη θεϊκή βούληση (Τραχίνιαι, Οιδίπους τύραννος).

Κεντρική ιδέα της Ηλέκτρας είναι η απονομή της δικαιοσύνης και η αποκατάσταση της ισορροπίας που διαταράχθηκε βίαια από τους σφετεριστές της εξουσίας.

Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Α’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Β’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Γ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Δ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Ε’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος ΣΤ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Ζ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Η’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Θ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος Ι’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος ΙΑ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος ΙΒ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος ΙΓ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος ΙΕ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος ΙΣΤ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος ΙΖ’)
Σοφοκλής, γλυκύτητα και μέτρο (Μέρος ΙΗ’)

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα "Φιλοσοφία και Λογοτεχνία": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/taxidia