Γλωσσικά πάθη - Ροή ειδήσεων

Ιδού τι πρέπει να έχουμε κατά νουν σε γενικές γραμμές όταν μεταχειριζόμαστε κύρια ονόματα (ανθρωπωνύμια και τοπωνύμια) ξενικής προέλευσης:

• Τα ξενικά ανθρωπωνύμια και τοπωνύμια που έχουν προσαρμοστεί στο ελληνικό κλιτικό σύστημα διατηρούν την εξελληνισμένη μορφή τους, όπως αυτή έχει καθιερωθεί στο διάβα του χρόνου: Βάκων, Βολταίρος, Βρούτος, Γουτεμβέργιος, Θεοδώριχος, Καρλομάγνος, Κοπέρνικος, Οράτιος, Ρακίνας, Τάκιτος, Ταμερλάνος, Βοστώνη, Δουβλίνο, Εδιμβούργο, Θουριγγία, Καπύη, Κίελο, Κολωνία, Μελβούρνη, Νέα Ορλεάνη, Ρουβίκων, Τασκένδη, Τοσκάνη, Χάβρη κ.ά.
• Τα ξενικά τοπωνύμια που έχουν στην ονομαστική καταλήξεις του ελληνικού κλιτικού συστήματος (θηλυκά σε -α και σε -η, ουδέτερα σε -ο) κλίνονται κατά κανόνα όπως τα αντίστοιχα ονόματα της Ελληνικής: η Αλεξάνδρεια/της Αλεξάνδρειας, η Αριζόνα/της Αριζόνας, η Ασίζη/της Ασίζης, η Βενεζουέλα/της Βενεζουέλας, η Βομβάη/της Βομβάης, η Ζανζιβάρη/της Ζανζιβάρης, η Καλκούτα/της Καλκούτας, η Καμπότζη/της Καμπότζης, η Κένυα/της Κένυας, η Λίμα/της Λίμας, η Λωζάνη/της Λωζάνης, η Μανίλα/της Μανίλας, η Νάπολη/της Νάπολης, η Νεβάδα/της Νεβάδας, η Νικαράγουα/της Νικαράγουας, η Νυρεμβέργη/της Νυρεμβέργης, η Ονδούρα/της Ονδούρας, η Οτάβα/της Οτάβας, η Πάρμα/της Πάρμας, η Πραιτόρια/της Πραιτόριας, η Ριβιέρα/της Ριβιέρας, η Σαχάρα/της Σαχάρας, το Αμβούργο/του Αμβούργου, το Βατικανό/του Βατικανού, το Βερολίνο/του Βερολίνου, το Κάιρο/του Καΐρου, το Κίεβο/του Κιέβου, το Λονδίνο/του Λονδίνου, το Μαρόκο/του Μαρόκου, το Μεξικό/του Μεξικού, το Παλέρμο/του Παλέρμου, το Πεκίνο/του Πεκίνου, το Σικάγο/του Σικάγου, το Τολέδο/του Τολέδου κ.ά.
• Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις: η Μέριδα/της Μέριδα, η Πενσυλβάνια/της Πενσυλβάνια, το Κίτο/του Κίτο, το Κολοράντο/του Κολοράντο, το Κόμο/του Κόμο, το Κυότο/του Κυότο, το Μονακό/του Μονακό, το Μοντεβίδεο/του Μοντεβίδεο, το Μόντε-Κάρλο/του Μόντε-Κάρλο, το Οντάριο/του Οντάριο, το Όσλο/του Όσλο, το Ρέτζιο/του Ρέτζιο, το Ρίο/του Ρίο, το Σαν Μαρίνο/του Σαν Μαρίνο, το Τόκιο/του Τόκιο, το Τορόντο/του Τορόντο, το Τρέντο/του Τρέντο κ.ά.
• Τα ξενικά τοπωνύμια ουδέτερου γένους σε -ι μένουν ως επί το πλείστον άκλιτα: Αμάλφι, Ελσίνκι, Έμπολι, Κάλιαρι, Κάπρι, Μπάρι, Μπρίντιζι, Ναγκασάκι, Πλοέστι, Ρίμινι, Σότσι, Τίβολι κ.ά.
• Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις: το Βελιγράδι/του Βελιγραδίου, το Βουκουρέστι/του Βουκουρεστίου, το Παρίσι/του Παρισιού.
• Δε διατηρούνται τα όμοια σύμφωνα στην αρχή ή στο τέλος των ξενικών κύριων ονομάτων: π.χ., Λόυντ Τζωρτζ (Lloyd George), Τόμας Μαν (Thomas Mann).
• Παρά τις απόψεις περί του αντιθέτου, τα μη εξελληνισμένα κύρια ονόματα ξενικής προέλευσης τονίζονται μόνο σε μία από τις τρεις τελευταίες συλλαβές τους, ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίον τονίζονται στην ξένη γλώσσα: π.χ., Αϊζενχάουερ (και όχι Άιζενχάουερ), Αντενάουερ (και όχι Άντενάουερ).

Οι ξένες λέξεις στην Ελληνική (Μέρος Α’)

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα Γλωσσικά... πάθη: https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/glwssika