Η διπλή ζωή της φιλοσοφίας

Στα τέλη του 2ου αιώνα μ.Χ. η φιλοσοφία φαινόταν να βρίσκεται σε πλήρη δράση. Μέσα στις φιλοσοφικές σχολές των μεγάλων πόλεων, της Αθήνας, της Αλεξάνδρειας, της Ρώμης, ζούσε μια ζωή εσωστρεφή: δάσκαλοι και μαθητές διάβαζαν και σχολίαζαν (προφορικά και γραπτά) αυτά που θεωρούσαν βασικά κείμενα για τη δική τους σχολή, όπως οι Πλατωνικοί τον διάλογο Τίμαιο. Προσπαθούσαν, κυρίως οι Πλατωνικοί, να συστηματοποιήσουν και να διδάξουν τις θεωρίες της σχολής τους, ταξινομημένες στους κλάδους της φιλοσοφίας (τη μεταφυσική, τη φυσική, την ηθική κ.ά.). Αλλά και επιχειρούσαν να αντικρούσουν τις θεωρίες των αντίπαλων σχολών και να αποδείξουν την ανωτερότητα της δικής τους άποψης. Αν το πετύχαιναν, θα ήταν όχι μόνο μια καθαρά φιλοσοφική νίκη, αλλά και μια νίκη εναντίον των συναδέλφων και ανταγωνιστών καθηγητών της φιλοσοφίας.

Δεν υπήρχαν όμως μόνο οι παραδοσιακού τύπου σχολές που ακολουθούσαν ένα συγκεκριμένο φιλοσοφικό δόγμα. Είχαν ιδρυθεί και σχολές όπου κάθε ενδιαφερόμενος είχε τη δυνατότητα να γνωρίσει τις διδασκαλίες του πλατωνισμού, του αριστοτελισμού, του στωικισμού ή του επικουρισμού. Αποκτούσε γνώσεις που συμπλήρωναν τη γενική παιδεία του. Εκεί ο καθηγητής φιλοσοφίας ήταν ένα είδος αμειβόμενου δημοτικού ή κρατικού (αυτοκρατορικού) υπαλλήλου που απλώς μετέφερε, ανάλογα με τις ικανότητές του αλλά και τις προσδοκίες των μαθητών του, τα δόγματα των μεγάλων φιλοσοφιών.

Μέσα στις αυλές των τοπικών αρχόντων ή και των αυτοκρατόρων η φιλοσοφία ζούσε μια άλλη ζωή, πιο λαμπερή. Για την ακρίβεια, όχι η φιλοσοφία αλλά οι φιλόσοφοι. Ευνοούμενοι της πολιτικής εξουσίας και φίλοι των ισχυρών του χρήματος, αυτοί οι φιλόσοφοι συγκροτούσαν την πνευματική ελίτ της εποχής, στο κέντρο ή στις περιφέρειες της αυτοκρατορίας. Επέλεγαν να ζήσουν μια ζωή μοιρασμένη στη φιλοσοφική διδασκαλία και τις υψηλές κοινωνικές συναναστροφές με ισχυρούς πολιτικούς και επιχειρηματίες. Αυτός ο τρόπος ζωής τούς επέτρεπε να αφεθούν και να νιώσουν κάτι από τη ματαιοδοξία που ίσως ένιωθε ο Πλάτων στην αυλή του τύραννου Διονύσου στις Συρακούσες, κάτι από το άγγιγμα της εξουσίας που στιγμές στιγμές ζεσταίνει (μέχρι να κάψει) και τον θερμότερο ζηλωτή της «θεωρητικής ζωής».

Πηγή: greek-language.gr

Δείτε περισσότερα "Φιλοσοφία και Λογοτεχνία": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/taxidia