Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΣΤ’)

Τον πρόλογο των Χοηφόρων τον απαγγέλλει ο Ορέστης στον τάφο του πατέρα του, του Αγαμέμνονα. Την προσευχή του αγνού νέου, που μεγάλωσε στην ξενιτιά, διακόπτει το τραγούδι γυναικών —χορός από τρωαδίτισσες δούλες— που μαζί με την Hλέκτρα, αδελφή του Oρέστη, προσφέρουν χοές στον τάφο του Αγαμέμνονα καθ’ υπόδειξιν της Κλυταιμνήστρας.

O Oρέστης, ο οποίος είχε κρυφτεί προσωρινά μαζί με το σύντροφο και εξάδελφό του Πυλάδη, κάνει την εμφάνισή του και αναγνωρίζεται από την αδελφή του. Στη συνέχεια, βάσει σχεδίου, ο Ορέστης παρουσιάζεται στη μητέρα του ως αγγελιαφόρος του δικού του θανάτου. Εκείνη δέχεται τον ξένο και το σύντροφό του ως φιλοξενουμένους και στέλνει αγγελιαφόρο στον Αίγισθο, που βρίσκεται μακριά. Ο Αίγισθος επιστρέφει και φονεύεται μέσα στο παλάτι από το σπαθί του Ορέστη. Η Κλυταιμνήστρα συνειδητοποιεί πλέον ότι βρίσκεται αντιμέτωπη με το γιο της και προσπαθεί επί ματαίω να αλλάξει τη μοίρα της, να αποφύγει το θάνατο.

Στο τέλος των Χοηφόρων, σε μια από τις πλέον καταθλιπτικές σκηνές του αισχύλειου θεάτρου, οι Eρινύες, ως θεότητες-τιμωροί, καταδιώκουν τον Ορέστη, κι εκείνος αναγκάζεται να καταφύγει στους Δελφούς, για να ζητήσει τη συμβουλή του Απόλλωνα —αυτός τον είχε προστάξει να φονεύσει τη μητέρα του— και να βρει τη λύτρωση.

Ένα τελείως διαφορετικό σκηνικό μάς περιμένει στον πρόλογο των Ευμενίδων, με τη θεϊκή ειρήνη ενός δελφικού πρωινού. Στο ναό του Απόλλωνα, στον ιερό ομφαλό της γης, ο θεός των Δελφών έχει παρουσιαστεί στον καταδιωκόμενο από τις φοβερές Ερινύες Ορέστη και του προσφέρει τη συμπαράστασή του: ο Ερμής θα συνοδεύσει τον μητροκτόνο έως την Αθήνα, όπου θα δικαστεί.

Στην επόμενη σκηνή βλέπουμε τον Ορέστη στην ακρόπολη της Αθήνας, υπό την προστασία του αγάλματος της Παλλάδας, με τις Ερινύες να τον καταδιώκουν απηνώς. Η Αθηνά, με τον ικέτη και τις διώκτριές του να βρίσκονται μπροστά της, αποφασίζει να δημιουργήσει ένα δικαστήριο αιώνιο, που θα απονέμει δικαιοσύνη σε περιπτώσεις φόνου.

Σε αυτό το δικαστήριο, τον Άρειο Πάγο, όπου δικαστές είναι οι καλύτεροι πολίτες, συγκρούονται οι αντίδικοι, ο Απόλλωνας και οι Ερινύες, ο κόσμος του πατέρα και ο κόσμος της μητέρας. O Ορέστης αθωώνεται χάρη στην ψήφο της Αθηνάς —για την ακρίβεια, η ψήφος της θεάς-προστάτιδας της πόλης δημιουργεί ισοψηφία, που είναι αθωωτική για τον κατηγορούμενο— και υπόσχεται, γεμάτος ευγνωμοσύνη, αιώνια πίστη στην πόλη που τον έσωσε.

Η τριλογία κλείνει με συμβιβασμό των αντιθέσεων, με συμφιλίωση των εχθρικών δυνάμεων, καθώς οι Eρινύες, οι θεές της εκδίκησης, εξευμενίζονται από την Αθηνά και γίνονται Ευμενίδες, δηλαδή καλόβουλες, ευνοϊκές για την πόλη.

Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Α’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Β’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Γ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Δ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Ε’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΣΤ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Ζ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Η’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Θ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Ι’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΑ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΒ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΓ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΔ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΕ’)

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα "Φιλοσοφία και Λογοτεχνία": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/taxidia