Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΔ’)

Ακολούθως η Ιώ φεύγει από τη σκηνή, για να συνεχίσει την περιπλάνησή της, και ο Προμηθέας, απευθυνόμενος προς το χορό, υπαινίσσεται ότι κατέχει ένα μυστικό που του επιτρέπει, ενώ υποφέρει τα πάνδεινα και ζει μέσα στη δυστυχία, να έχει εξουσία πάνω στον Δία. Ξέρει ένα δεσμό —εννοεί αυτόν με τη Θέτιδα— που, εφόσον συναφθεί, θα οδηγήσει τον ανώτατο θεό στην καταστροφή, καθώς από αυτόν θα γεννηθεί ο γιος που θα κάνει στον Δία ό,τι έκανε ο ίδιος κάποτε στον πατέρα του, τον Κρόνο.

Τα λόγια του Προμηθέα ηχούν μέχρι τον Όλυμπο, κι ο Ερμής, κατόπιν εντολής του Δία, εμφανίζεται στη σκηνή, προκειμένου να αποσπάσει από τον Τιτάνα το μυστικό του. Όμως, ο Προμηθέας αντιστέκεται τόσο στα καλοπιάσματα και τις απειλές του Ερμή όσο και στον κεραυνό του Δία.

Στο τέλος του έργου ο Προμηθέας καταβυθίζεται, καταβαραθρώνεται από τον Δία μέσα σε μια άγρια καταιγίδα, μαζί με το χορό των Ωκεανίδων, που του μένει πιστός.

Ο Προμηθεύς Δεσμώτης είναι από τα πλέον συγκλονιστικά έργα της παγκόσμιας ποίησης, εξόχως χαρακτηριστικό της ποιητικής μεγαλοφυΐας του Αισχύλου. Αποτελεί έναν ύμνο στις δυνάμεις του ανθρώπου που αντιστέκεται σε κάθε αυθαίρετη θεϊκή και κοσμική εξουσία, που υπομένει με σιωπηλή περιφρόνηση το αποτρόπαιο μαρτύριό του.

Ως σύμβολο οικουμενικό, ο Προμηθέας εκφράζει τον άνθρωπο με όλους τους αγώνες του, τα πάθη και τους πόνους του, στις υψηλότερες επιδιώξεις του.

Ο Προμηθεύς Δεσμώτης επηρέασε βαθύτατα όλες τις εποχές και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για σπουδαίους ποιητές και φιλοσόφους.

Όσον αφορά τις αμφιβολίες που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί για τη γνησιότητα του έργου και βασίζονται σε διάφορες ιδιοτυπίες του —ιδιορρυθμίες των χορικών, απλότητα της γλώσσας, νοηματικά προβλήματα κ.ά.—, αξίζει να σημειωθεί πως αυτές οδήγησαν στη διατύπωση της άποψης ότι ο σωζόμενος Προμηθεύς Δεσμώτης έχει υποστεί νεότερη επεξεργασία ή είναι νόθος.

Πάντως, η επικρατούσα άποψη στους κόλπους των ερευνητών είναι ότι στον Προμηθέα Δεσμώτη διαβάζουμε γνήσιο Αισχύλο, μολονότι υπάρχουν όντως πολλά στοιχεία του έργου που χρήζουν προσεκτικού ελέγχου, όπως για παράδειγμα η εικόνα του Δία ως βίαιου εξουσιαστή και όχι ως δίκαιου κυβερνήτη του κόσμου.

Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Α’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Β’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Γ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Δ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Ε’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΣΤ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Ζ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Η’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Θ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος Ι’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΑ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΒ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΓ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΕ’)
Αισχύλος, το πνεύμα του δικαίου (Μέρος ΙΣΤ’)

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα "Φιλοσοφία και Λογοτεχνία": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/taxidia