Οι απαρχές του δράματος - η γένεση της κωμωδίας (Μέρος ΣΤ’)

Όσον αφορά τώρα τις γνωστές από την Ποιητική του Αριστοτέλη διεκδικήσεις των Δωριέων αναφορικά με τη γένεση της κωμωδίας, αυτό που μπορούμε απλώς να επισημάνουμε είναι πως, αν και γινόταν δεκτός επί μακρόν ένας ισχυρός δωρικός συντελεστής στην ανάπτυξη της αττικής κωμωδίας, δεν έχουμε στη διάθεσή μας κανένα στοιχείο που να μας επιτρέπει να τοποθετήσουμε τη δωρική φάρσα (π.χ., μεγαρικό αυτοσχέδιο δράμα, φλύακες ή ιλαροτραγωδία στις ελληνικές αποικίες της Κάτω Ιταλίας) πριν από την αττική κωμωδία.

Κατά την επικρατούσα αντίληψη στους κόλπους των σύγχρονων ερευνητών, μολονότι δεν μπορεί να παραμεριστεί εντελώς το ενδεχόμενο δωρικών επιδράσεων, η αθηναϊκή κωμωδία πρέπει να νοηθεί κυρίως ως αττικό δημιούργημα.

Πάντως, σύμφωνα με μιαν ενδιαφέρουσα θεωρία για τη γένεση της αττικής κωμωδίας, στον αττικό χορό που χόρευε με κάθε λογής μεταμφίεση —ζωόμορφη ως επί το πλείστον— εισήλθαν ηθοποιοί από την Πελοπόννησο, που έφεραν μάλιστα μαζί τους τη στολή των διονυσιακών κοιλαράδων.

Φυσικά, υπάρχει και ο αντίλογος: παραστάσεις με κοιλαράδες χορευτές απαντούν και στην Αττική στο α’ μισό του 6ου αιώνα π.Χ., κάτι που μας ωθεί στο να αναρωτηθούμε μήπως οι εικόνες αυτές έχουν ένα γνήσιο αττικό υπόστρωμα.

Σε κάθε περίπτωση, το εάν ο χορός εμφανιζόταν ενίοτε και με φορεσιά φαλλοφόρων κοιλαράδων χορευτών είναι κάτι που, ελλείψει γνώσεων, δεν μπορούμε ούτε να το απορρίψουμε ούτε να το πιστοποιήσουμε. Το βέβαιο είναι ότι ο ηθοποιός της κωμωδίας έφερε κατά κανόνα ένα χονδροειδές παραγέμισμα, το σωμάτιον, και το φαλλό.

Οι απαρχές του δράματος - η γένεση της κωμωδίας (Μέρος Α’)
Οι απαρχές του δράματος - η γένεση της κωμωδίας (Μέρος Β’)
Οι απαρχές του δράματος - η γένεση της κωμωδίας (Μέρος Γ’)
Οι απαρχές του δράματος - η γένεση της κωμωδίας (Μέρος Δ’)
Οι απαρχές του δράματος - η γένεση της κωμωδίας (Μέρος Ε’)
Οι απαρχές του δράματος - η γένεση της κωμωδίας (Μέρος Ζ’)
Οι απαρχές του δράματος - η γένεση της κωμωδίας (Μέρος Η’)

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα "Φιλοσοφία και Λογοτεχνία": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/taxidia