Τρίπολη Αρκαδίας

Η Τρίπολη, παλαιότερα γνωστή ως Τριπολιτσά, είναι πόλη στην κεντρική Πελοπόννησο. Είναι η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα του Νομού Αρκαδίας και της τέως επαρχίας Μαντινείας και αποτελεί έδρα της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Βρίσκεται χτισμένη σε οροπέδιο σε υψόμετρο 655 μέτρων. Ο πληθυσμός της είναι 30.452 κάτοικοι, ενώ ο πληθυσμός του ομώνυμου δήμου είναι 43.457 κάτοικοι.

Ιστορία

Τουρκοκρατία

Το αρχικό της όνομα ήταν Δρομπολιτσά ή Δροπολτσά ή Δορβογλίτζα η ονομασία αυτή είτε προέρχεται από το ελληνικό "Υδροπολιτσά" (υδρόπολις) είτε πιθανόν από κάποιο νότιο σλαβικό ιδίωμα και μεταφράζεται ως «η πόλη με τους δρυς». Σε Πατριαρχικό έγγραφο του 1581 αναφέρεται ως Υδρομπολιτζά, "Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Χώρα", και με το ίδιο όνομα στην πρώτη έκδοση της Γεωγραφίας του επισκόπου Αθηνών Μελετίου (1661-1714) το 1728. Στη δεύτερη έκδοση του ίδιου έργου αναφέρεται ως "Τροπολιτζά".

Κατά τα τελευταία χρόνια του 17ου αιώνα η Τριπολιτσά είναι μια μεγάλη πόλη με πληθυσμό πάνω από 20.000 κατοίκους, μόνο που αυτή τη φορά οι Τούρκοι και οι Αλβανοί μουσουλμάνοι ήταν πλειοψηφία. Κατά την περίοδο αυτή η Τρίπολη έγινε Πασαλίκι.

Το 1770, και μετά την Ορλωφική Επανάσταση, οι Οθωμανοί τιμώρησαν τους χριστιανούς κατοίκους της πόλης, εξοντώνοντας τρεις χιλιάδες άτομα και καίγοντας τα σπίτια τους τη Μεγάλη Δευτέρα, 29 Μαρτίου. Τότε ανασκολοπίστηκε ο επ. Άνθιμος (Βάρβογλης) και φονεύθηκαν πέντε άλλοι κληρικοί. Αμέσως μετά την καταστολή της επανάστασης του 1770, κατέβηκαν στην Πελοπόννησο ορδές Αλβανών, που είχαν αρχικά καλέσει οι Οθωμανοί για βοήθεια. Αυτοί παρέμειναν στην Τρίπολη, και γενικότερα στον Μοριά έως το 1779, λεηλατώντας και σφάζοντας τον πληθυσμό, σχεδόν ερημώνοντας την Πελοπόννησο. Για να επανέλθει η τάξη, ο Σουλτάνος διέταξε οθωμανικό στρατό να εκστρατεύσει στην Πελοπόννησο υπό τον αρχιναύαρχο Χασάν Τζεζαϊρλή το 1779. Στην Τρίπολη ο Χασάν υπέταξε τους Αλβανούς και ως τρόπαιο έστησε στα ανατολικά της πόλης πυραμίδα από 4.000 κεφάλια. Στην επιχείρηση κατά των Αλβανών ληστών συμμετείχαν και Πελοποννήσιοι και κυρίως η οικογένεια των Κολοκοτρωναίων.

Αργότερα οι Οθωμανοί περιτείχισαν την πόλη, στήνοντας χαμηλό τείχος με 7 πύλες και 13 πύργους. Το 1807 ήρθε και εγκαταστάθηκε στην Τριπολιτσά ο Βελής Πασάς, γιος του θρυλικού Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Μαζί του έφερε και 12.000 στρατό και έκανε την Τριπολιτσά την ισχυρότερη στρατιωτική βάση των Τούρκων στη νότια Ελλάδα.

Ελληνική Επανάσταση

Η Άλωση της Τριπολιτσάς

Οι Έλληνες επαναστάτες στην Πελοπόννησο με επικεφαλής τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη πήραν την απόφαση να προχωρήσουν στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, που τότε ήταν η στρατιωτική έδρα των Τούρκων στην περιοχή. Η άλωσή της, τον Σεπτέμβριο του 1821, είχε ως αποτέλεσμα την τόνωση του ηθικού των υπόδουλων Ελλήνων.

Η πολιορκία της Τριπολιτσάς ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1821 και τελείωσε στις 23 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, όταν οι Έλληνες έκαναν γενική επίθεση και απελευθέρωσαν την πόλη. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο οποίος κατά τη διάρκεια της επανάστασης θεώρησε απαραίτητη την κατάληψη της Τριπολιτσάς για την επιτυχία της επανάστασης, αναφέρει στο ημερολόγιό του σχετικά με την απελευθέρωση της: "Το ασκέρι όπου ήτον μέσα, το ελληνικό, έκοβε και εσκότωνε, από Παρασκευή έως Κυριακή, γυναίκες, παιδιά και άντρες, τριάντα δύο χιλιάδες. Το άλογό μου από τα τείχη έως τα σαράγια δεν επάτησε γη. Έλληνες εσκοτώθηκαν εκατό."

Η κατάληψη του διοικητικού και στρατιωτικού κέντρου των Οθωμανών ήταν κάτι περισσότερο από απαραίτητη για την εμπέδωση της επανάστασης στην Πελοπόννησο. Η πολιορκία της Τριπολιτσάς, εντός της οποίας είχαν συγκεντρωθεί περισσότεροι από είκοσι χιλιάδες άμαχοι μουσουλμάνοι και αρκετές χιλιάδες ενόπλων, κράτησε αρκετούς μήνες, έως τις τελευταίες μέρες του Σεπτέμβρη.

Ειδικά τον τελευταίο μήνα, οπότε ο κλοιός είχε γίνει πλέον ασφυκτικός και τα εφόδια της πόλης είχαν εξαντληθεί, πλήθος χριστιανών είχαν συγκεντρωθεί στο ελληνικό στρατόπεδο προσβλέποντας στα λάφυρα που θα αποκόμιζαν από την κυρίευση της πόλης. Την πτώση της Τριπολιτσάς ακολούθησαν σκηνές τυφλής βίας. Χιλιάδες Οθωμανών, άμαχοι στην πλειονότητά τους, αλλά και οι Εβραίοι της πόλης έγιναν θύματα μιας απερίγραπτης σφαγής που διήρκεσε τρεις μέρες. Οι πηγές δε συμφωνούν για τον αριθμό των θυμάτων. Το πιο πιθανό είναι ότι τις τρεις μέρες της άλωσης σφαγιάστηκαν περίπου 16.000 Τούρκοι, Εβραίοι και Αλβανοί, καθώς και περίπου εκατό Έλληνες από το στρατό των επαναστατών.

Μετά την Άλωση

Το 1825 πέρασε στην κυριαρχία του Ιμπραήμ Πασά της Αιγύπτου, ο οποίος την έκανε περιφερειακή του Πρωτεύουσα.

Μετά τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, ο Ιμπραήμ έφτασε στην πόλη στις 9 Φεβρουαρίου 1827 επικεφαλής στρατού 12.000 ανδρών του, ερχόμενος από τη Μεσσηνία.[8] Με σκοπό να μην αφήσει τους αντιπάλους του να χρησιμοποιήσουν την Τριπολιτσά ως ορμητήριο εναντίον των θέσεών του, αλλά και ως πράξη εκδίκησης, ανατίναξε τα τείχη της και έβαλε φωτιά σε όλα τα σπίτια και τα δημόσια κτίρια, τζαμιά, τεκέδες, εκκλησίες, χάνια και βρύσες. Λέγεται μάλιστα πως την καταστροφή άρχισε μαινόμενος ο ίδιος ο Ιμπραήμ, ενώ χαρακτηριστική ενέργειά του ήταν πως διέταξε να κατεβάσουν την τουρκική κτητορική επιγραφή που υπήρχε πάνω από την Πύλη του Ναυπλίου, την οποία και κατέστρεψε με τα χέρια του. Το χρονικό της καταστροφής της πόλης καταγράφηκε από τον Τριπολιτσιώτη αυτόπτη μάρτυρα και αγωνιστή Ρήγα Παλαμήδη.

Νεότερη ιστορία

Το 1830 ο πληθυσμός της Τρίπολης ήταν μόλις 3.380 ψυχές και τα σπίτια, μαζί με τα εργαστήρια, περί τα 750, τα περισσότερα μονώροφα. Μεταξύ 1842-57 εγκαταστάθηκαν αρκετοί Κρήτες στην Τρίπολη. Το πρώτο σχολείο εγκαινιάστηκε το 1831, ενώ το πρώτο Γυμνάσιο το 1850. Πρώτος Δήμαρχος της Τρίπολης διετέλεσε ο Γιαννάκος Πετρινός το 1835. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 εγκαταστάθηκαν στην Τρίπολη πολλές οικογένειες Ελλήνων Μικρασιατών, που έδωσαν ώθηση στην ανάπτυξη του πολιτισμού, της οικονομίας και του αθλητισμού.

Γεωγραφία και κλίμα

Η Τρίπολη έχει Μεσογειακό κλίμα, χαρακτηρισμένο ως κατηγορίας Γ στην κλιματική ταξινόμηση Κέππεν. Είναι χτισμένη στο κέντρο οροπεδίου, που περιστοιχίζεται από τους ορεινούς όγκους του Αρτεμισίου, του Παρθενίου και του Μαινάλου.Η πόλη απλώνεται σε ένα εκτεταμένο οροπέδιο, στο κέντρο της Πελοποννήσου, το οποίο βρίσκεται σε ύψος 650 μέτρων. Περιτριγυρίζεται από όλες τις πλευρές της από βουνά με πυκνή βλάστηση, εκ των οποίων το ψηλότερο και εγγύτερο είναι το Μαίναλο προς τα βορειοανατολικά. Το νοτιοδυτικό κομμάτι του οροπεδίου αποτελείτο από υγροτόπους, οι οποίοι σταδιακά αποξηράνθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν ως καλλιεργήσιμη γη. Λόγω της ηπειρωτικής της τοποθεσίας και του υψηλού υψομέτρου της, το κλίμα της Τρίπολης είναι μεταβαλλόμενο μεταξύ του μεσογειακού και του ηπειρωτικού, με ζεστά ξηρά καλοκαίρια και κρύους χειμώνες. Οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες μπορεί να υπερβούν τους 38 βαθμούς, ενώ το χειμώνα έχουν παρατηρηθεί θερμοκρασίες ακόμα και κάτω από -10 βαθμούς Κελσίου. Χιόνι ή χιονόνερο μπορεί να κάνει την εμφάνισή του αρκετές φορές από τα τέλη Οκτώβρη ως τις αρχές Απρίλη, όπως επίσης και πολλά πρωινά με ομίχλη ή και πάχνη κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.

Πηγή: wikipedia.org

Δείτε περισσότερα "Μαθήματα πατριδογνωσίας": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/patridognwsia