Τήλος, στα χνάρια της Ήριννας

Τμήμα του νησιωτικού συμπλέγματος των Δωδεκανήσων, η Τήλος είναι τόπος ιδανικός για ήρεμες διακοπές ανάμεσα σε ζεστούς ανθρώπους.

Την εικόνα του νησιού συνθέτουν πεντακάθαρες ακρογιαλιές, τραχείς ορεινοί όγκοι, εύφορες παραθαλάσσιες εκτάσεις, αρχαία και βυζαντινά μνημεία, δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και μονοπάτια για περιπατητές.

Το Μεγάλο Χωριό, η πρωτεύουσα της Τήλου, είναι χτισμένο στην ενδοχώρα του νησιού, στο βόρειο τμήμα του. Τα πετρόχτιστα σπίτια του οικισμού απλώνονται στα ριζά του απόκρημνου λόφου του Αγίου Στεφάνου, κάτω από τα ερείπια του αρχαίου οικισμού και του μεσαιωνικού κάστρου.

Τα Λιβάδια, το λιμάνι της Τήλου, εξελίχθηκαν σε οικιστικό σύνολο με τη σταδιακή εγκατάσταση των κατοίκων του Mικρού Xωριού, κυρίως μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Tα σπίτια, χτισμένα στο μυχό μεγάλου κόλπου, απλώνονται σε εύφορη μικρή κοιλάδα.

Mεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν το σπήλαιο Xαρκαδιό, με σημαντικά παλαιοντολογικά ευρήματα, το μοναστήρι του Aγίου Παντελεήμονα, σε επιβλητικό τοπίο, καθώς και το έρημο σήμερα Mικρό Xωριό.

Γνωστή στην αρχαιότητα για τα αρώματά της, η Τήλος κατοικήθηκε από τη Νεολιθική Περίοδο (4η χιλιετία π.Χ.), όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα στο σπήλαιο Χαρκαδιό και στην περιοχή Λακκιά, στον κάμπο του Μεγάλου Χωριού.

Το νησί, που δέχτηκε μινωική επίδραση, ίδρυσε τον 7ο αιώνα π.Χ. μαζί με τη Λίνδο την αποικία Γέλα στη Σικελία και συμμετείχε τον 5ο αιώνα π.Χ. στην Α' Αθηναϊκή Συμμαχία.

Από τις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. έως τα μέσα περίπου του 3ου αιώνα π.Χ. (τότε υπήχθη στο ροδιακό κράτος) η Τήλος, με ανεξάρτητη κρατική υπόσταση, δημοκρατικό πολίτευμα και δικά της νομίσματα, γνώρισε περίοδο ακμής.

Στο διάστημα αυτό, γύρω στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ., τοποθετείται η ζωή της φημισμένης ποιήτριας Ήριννας (αριστούργημά της θεωρείται το ποίημα «Ηλακάτη»).

Στα κατοπινά χρόνια η Τήλος ακολούθησε την πορεία της Pόδου και γνώρισε τη ρωμαϊκή κυριαρχία. Tη Bυζαντινή Eποχή υπήρξε τμήμα του στρατιωτικού Θέματος της Σάμου, εκκλησιαστικά δε υπαγόταν στη Μητρόπολη Ρόδου.

Στις αρχές του 14ου αιώνα (1309) περιήλθε, όπως και τα άλλα Δωδεκάνησα, στην κυριαρχία του Τάγματος των Ιωαννιτών Ιπποτών, οι οποίοι οικοδόμησαν κάστρα σε καίριες θέσεις του νησιού.

Oι Tούρκοι, ύστερα από επανειλημμένες επιδρομές, κατέλαβαν την Tήλο μετά την παράδοση της Ρόδου, το 1523.

Tο νησί ενσωματώθηκε επίσημα στην Eλλάδα το 1948.

*Φωτογραφία: Τα Λιβάδια, το λιμάνι της Τήλου

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα "Μαθήματα πατριδογνωσίας": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/patridognwsia