Ικαρία, οι άνθρωποι και η φύση

Στην Ικαρία, νησί του Βορείου Αιγαίου, δυτικά της Σάμου και των Φούρνων, δε χωρούν βιασύνες και άγχος, οι κάτοικοι τιμούν δεόντως τις παραδόσεις και τα έθιμά τους, ενώ ένας άνεμος ελευθερίας και δημιουργικότητας για το κοινό καλό πνέει απ’ άκρου εις άκρον.

Η αγάπη ή μάλλον η ζέση των Ικαριωτών για την ελευθερία αποτυπώνεται ακόμη και στη μυθολογία: ο Ίκαρος, ο γιος του Δαιδάλου, επιχείρησε να δραπετεύσει μαζί με τον πατέρα του από το Λαβύρινθο του βασιλιά Μίνωα, αλλά έχασε τη ζωή του στο Ικάριο πέλαγος, στα νερά της Ικαρίας, καθώς παράκουσε την εντολή του πατέρα του να μην πετά πολύ ψηλά και τα κολλημένα με κερί πουπουλένια φτερά του έλιωσαν από τη θερμότητα του Ήλιου.

Γνωστή ήδη από την αρχαιότητα για τις ιαματικές πηγές και το κρασί της, τον πράμνειο οίνο, η Ικαρία (Μάκρις ή Δολίχη η παλαιότατη ονομασία της) κατοικήθηκε από τους Προϊστορικούς Χρόνους.

Στους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της συγκαταλέγονται η περιοχή του Κάμπου (η αρχαία Οινόη, κατοικημένη από τους Μυκηναϊκούς έως τους Πρώιμους Βυζαντινούς Χρόνους), ο Νας (ιερό Ταυροπόλου Αρτέμιδος Ιστορικών Χρόνων) και το Δράκανο (αρχαίος περίβολος και κυκλικός πύργος Ελληνιστικών Χρόνων).

Κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους το νησί, με κέντρο τον οικισμό της Οινόης, αποτέλεσε τόπο εξορίας μελών της βασιλικής οικογένειας και δοκιμάστηκε από πειρατικές επιδρομές. Tο 1204 η Ικαρία εντάχθηκε στη λατινική αυτοκρατορία της Kωνσταντινούπολης, το 1484 περιήλθε στους Ιωαννίτες Iππότες της Pόδου και το 1521 καταλήφθηκε από τους Tούρκους.

Oι κάτοικοι του νησιού έλαβαν μέρος στην Eπανάσταση του 1821. Aπό το 1835 έως το 1869 η Ικαρία, η Λέρος, η Kάλυμνος και η Πάτμος συγκρότησαν μια ιδιαίτερη επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την Tετράνησο.

Στις 28 Oκτωβρίου 1912 η λαϊκή συνέλευση των επαναστατημένων Iκαριωτών κήρυξε την ένωση με την Eλλάδα και λίγο αργότερα, στις 4 Nοεμβρίου, το νησί απελευθερώθηκε. Η Ικαρία αποτέλεσε τόπο εξορίας για τους αντιφρονούντες επί Εμφυλίου.

Ξεχωριστό χρώμα στην Ικαρία δε δίνουν, όμως, μόνον οι κάτοικοί της, σύγχρονοι και αλλοτινοί, και οι συνήθειές τους, αλλά και η ίδια η φύση.

Εξαιρετικής ομορφιάς είναι το φαράγγι του Χάλαρη, στην περιοχή όπου βρίσκεται ο παραθεριστικός οικισμός Νας. Τρεχούμενα νερά, πλατάνια, λιμνούλες, μικροί καταρράκτες και ένα πέτρινο γεφύρι εντυπωσιάζουν τους επισκέπτες, προπάντων δε τους φυσιολάτρες.

Εξίσου εντυπωσιακά είναι και τα γλυπτά της ικαριώτικης φύσης, γεωλογικοί σχηματισμοί που δίνουν την εντύπωση ότι έχουν γεννηθεί από το χέρι ενός ανθρώπου: ο «Ινδιάνος», ανάμεσα στα χωριά Πλωμάρι (Πλουμάρι) και Μονοκάμπι, ο Οχτόγκρεμνος (Οχθόγκρεμνος), στη διαδρομή από τον Άγιο Δημήτριο προς τον Αρμενιστή, το «κανόνι», οι γρανιτένιοι όγκοι στο Καρκινάγρι και στο Μαγγανίτη.

*Φωτογραφία: Το παρεκκλήσι της Θεοσκέπαστης, δίπλα στο καθολικό της μονής της Οσίας Θεοκτίστης της Λεσβίας

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα "Μαθήματα πατριδογνωσίας": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/patridognwsia