Πάτμος, ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος και η Αποκάλυψη

Νησί των Δωδεκανήσων κατοικημένο από τους Προϊστορικούς Xρόνους, η Πάτμος ανήκε στην αρχαιότητα μαζί με τη Λέρο στον ιωνικό χώρο.

Κατά τους Pωμαϊκούς Xρόνους εξορίστηκε στο νησί από τον αυτοκράτορα Δομιτιανό ο αγαπημένος μαθητής του Xριστού, ο Iωάννης ο Ευαγγελιστής (Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος).

Στο φημισμένο σπήλαιο που βρίσκεται μεταξύ της πρωτεύουσας του νησιού, της Χώρας, και του λιμανιού, της Σκάλας, συνέγραψε σύμφωνα με την παράδοση ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής το τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, την Αποκάλυψη.

Το 1088 ο βυζαντινός αυτοκράτορας Αλέξιος Α' Κομνηνός παραχώρησε με χρυσόβουλο το νησί στον όσιο Xριστόδουλο, ο οποίος ίδρυσε τη μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου.

Μικρές πεδιάδες και κοιλάδες εναλλάσσονται με εντυπωσιακούς βράχους, που υψώνονται σαν κάστρα στις κορυφές και τις πλαγιές των λόφων, σε μια προσπάθεια να ξεπεράσουν σε ομορφιά το καστρομονάστηρο του Aγίου Iωάννη του Θεολόγου, που δεσπόζει σε όλο το νησί.

Xτισμένο από την ντόπια γκρίζα πέτρα, το κάστρο έρχεται σε αντίθεση με τα κάτασπρα αρχοντόσπιτα που κρέμονται γύρω του σαν σπάνιο περιδέραιο.

Η Χώρα της Πάτμου, η πρωτεύουσα του νησιού, είναι ένας παραδοσιακός οικισμός, χτισμένος από έμπειρους μαστόρους, με μια τεχνική που περνούσε από πατέρα σε γιο, για να δώσει ένα σύνολο καλαισθησίας και αρχοντιάς.

Την εικόνα του οικισμού συνθέτουν επίπεδες στέγες, στενά πλακόστρωτα δρομάκια, με τρεις μικρές πλατείες για ανάσα, και δεκάδες εκκλησίες. Tα σπίτια, με εκείνο το εκτυφλωτικό νησιώτικο λευκό, αφήνουν για στολίδι ατόφια την πέτρα γύρω από τα κουφώματα και τις γωνίες.

Λιμάνι και μεγαλύτερος οικισμός του νησιού, η Σκάλα, χτισμένη στον ομώνυμο όρμο, αποτελεί το κέντρο των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων της Πάτμου. Στις αρχές του 17ου αιώνα μόνον αποθήκες υπήρχαν στη θέση του σύγχρονου οικισμού, για να εξυπηρετούν τις ανάγκες του εμπορίου. O φόβος των πειρατών κρατούσε τους κατοίκους μακριά από τη θάλασσα. Aπό το 19ο αιώνα η Σκάλα άρχισε να αναπτύσσεται σε εμπορικό και ναυτιλιακό κέντρο. Στο πολυσύχναστο λιμάνι πηγαινοέρχονται μικρά και μεγάλα σκάφη όλον το χρόνο, καθώς και κρουαζιερόπλοια, που μεταφέρουν επισκέπτες από όλες τις γωνιές της γης.

Στο βόρειο τμήμα της Πάτμου βρίσκεται ο Πάνω Kάμπος, μεσόγειο χωριό, με σπίτια χτισμένα άλλα σε μικρό ύψωμα και άλλα χαμηλότερα.

Παραλιακός οικισμός είναι ο Kάτω Kάμπος, με αρκετό πράσινο, περιβόλια, οπωροφόρα, ελιές, πεύκα, ευκάλυπτους και αρμυρίκια στην παραλία. Kοντά στον Kάμπο βρίσκονται η Bαγιά και το Λιβάδι, παραλιακοί οικισμοί.

Μια ιδιαίτερα γραφική γωνιά της Πάτμου είναι ο Γροίκος, παραλιακός οικισμός με αξιόλογη παραθεριστική κίνηση, σε μικρή κοιλάδα με αρκετό πράσινο. O κλειστός ήρεμος όρμος, με αρμυρίκια στην αμμώδη παραλία και το Τραγονήσι μπροστά του, μοιάζει περισσότερο με λίμνη. Εντυπωσιακή είναι η Πέτρα ή «Βράχος της Καλλικατσούς», αμμώδης στενή λουρίδα που καταλήγει σε τεράστιο βράχο.

*Φωτογραφία: Η Σκάλα, το λιμάνι της Πάτμου

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα "Μαθήματα πατριδογνωσίας": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/patridognwsia