Τα ψηλά βουνά της Ευρυτανίας

Σαν έφτασαν σε μια ράχη, τους καλωσόρισε ο κρύος αέρας. Αυτός ο αέρας είχε περάσει από κάθε κορφή και κάθε λαγκαδιά. Τον πήραν με βαθιά αναπνοή.
Πουλάκια με άσπρη τραχηλιά κουνούσαν την ουρά τους στους θάμνους κι ύστερα έφευγαν με γοργό λαρυγγισμό.
Ένα κατσίκι κατάμαυρο έστεκε στην κόψη του βράχου.
Οι βράχοι σχημάτιζαν σα θεόρατα σπίτια, που δεν ξέρεις ποιος τα κατοικεί. Οι γκρεμοί ήταν φυτεμένοι με πουρνάρια και κουμαριές. Αλλού κατέβαιναν γυμνοί και απότομοι, σα να τους είχες κόψει με σπαθί.
Ο βράχος απάνω στο βράχο, ο λόφος απάνω στο λόφο σχημάτιζαν το βουνό.
Πελώρια ήταν όλα.
Και σ’ αυτό το ύψος ανέβαινε με στροφές, όλο ανέβαινε ο δρόμος.
Ευτυχισμένοι σε τούτο το θέαμα οι μικροί ταξιδιώτες κοίταξαν προς τις κορφές. Ένας τους φώναξε: «Γεια σας, ψηλά βουνά!»

Το ανωτέρω κείμενο είναι ένα απόσπασμα από «Τα ψηλά βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου, το λογοτέχνημα που κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1918 ως αναγνωστικό της Γ' Δημοτικού.

Ο ακαδημαϊκός, ποιητής, πεζογράφος και τεχνοκριτικός Ζαχαρίας Παπαντωνίου γεννήθηκε το 1877 στο Καρπενήσι (ιδιαίτερη πατρίδα του ήταν η Γρανίτσα, το όμορφο χωριό της Ευρυτανίας με την υπέροχη θέα στο επιβλητικό συγκρότημα των Αγράφων).

Το 1890 η οικογένεια του Παπαντωνίου εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Ο ίδιος, αφού ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές του, ενεγράφη στην Ιατρική, από την οποία όμως δεν έμελλε να αποφοιτήσει, καθώς στράφηκε προς τη συγγραφή και τη δημοσιογραφία.

Στο μετέπειτα διάστημα συνεργάστηκε με περιοδικά και εφημερίδες, ενώ υπερασπίστηκε σθεναρά τη δημοτική γλώσσα και τον εκπαιδευτικό δημοτικισμό.

Στο χρονικό διάστημα 1908-1911 έζησε στο Παρίσι, όπου συνεργάστηκε με γαλλικές εφημερίδες και ήλθε σε επαφή με νέα καλλιτεχνικά ρεύματα.

Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα διετέλεσε νομάρχης και διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης, ενώ υπήρξε ένας από τους φορείς της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που επιχείρησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατά τα έτη 1917-1920.

Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου τιμήθηκε με το εθνικό αριστείο γραμμάτων και τεχνών και αναγορεύτηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 1938.
Απεβίωσε την 1η Φεβρουαρίου 1940 στην Αθήνα.

* Φωτογραφία: Το επιβλητικό συγκρότημα των Ευρυτανικών Αγράφων

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα "Μαθήματα πατριδογνωσίας": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/patridognwsia