Η γλώσσα των νέων: Πλούτος ή απειλή;
Με αφορμή την έναρξη της σχολικής χρονιάς και με τους μαθητές να αποτελούν το κέντρο της προσοχής των ημερών, καλούμαστε να φέρουμε στο προσκήνιο ένα θέμα που αφορά εξ ολοκλήρου στους νέους: τη γλώσσα τους! Πληθώρα δημοσιευμάτων σε όλο τον ελληνικό τύπο μιλούν για λεξιπενία, φτωχό και περιορισμένο λεξιλόγιο των νέων και κυρίως μιλούν για παρακμή της ελληνικής γλώσσας και απομάκρυνση από τις ρίζες της! Ισχύουν αυτές οι απόψεις και αν ναι, γιατί;
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Οι περισσότεροι έχουμε στο μυαλό μας την πρότυπη γλώσσα. Η γλωσσική ποικιλία ή διάλεκτος που έχει τυποποιηθεί και χρησιμοποιείται σε κρατικούς θεσμούς, όπως στη δημόσια εκπαίδευση, στη δημόσια επικοινωνία, στη διοίκηση ως επίσημη γλώσσα ονομάζεται πρότυπη γλώσσα. Η σχέση της πρότυπης γλώσσας με τις άλλες γλωσσικές ποικιλίες μπορούμε να πούμε εδώ ότι χαρακτηρίζεται ως άνιση. Επικρατεί η λανθασμένη αντίληψη πως η πρότυπη γλώσσα χρησιμοποιείται ως πρότυπο, άρα πρέπει να είναι και σωστότερη από τις υπόλοιπες γλωσσικές ποικιλίες. Δεν υπάρχουν λοιπόν σωστές και λανθασμένες γλωσσικές ποικιλίες, απλά υπάρχει η τάση να ταυτίζεται η νόρμα με τη γλώσσα και οι διαφορετικές γλωσσικές ποικιλίες με διαλέκτους και ιδιώματα.
Ο όρος «γλώσσα των νέων» δηλώνει το σύνολο των γλωσσικών φαινοµένων που χαρακτηρίζουν την επικοινωνία των νέων µεταξύ τους. Οι νέοι νιώθουν την ανάγκη να χρησιμοποιήσουν τη δική τους γλώσσα για να διαμορφώσουν την κοινωνική και προσωπική τους ταυτότητα. Επιπλέον, χρησιμοποιούν το λεξιλόγιο αυτό για να μην γίνονται αντιληπτοί από τους ενήλικες, να θεωρούνται ενεργοί στη μόδα και φυσικά να αποστασιοποιούνται απ’ ό,τι τους βαραίνει και τους πλήττει. Παίζουν με τις λέξεις και με την έννοιά τους. Δεν κάνουν εξάλλου το ίδιο και με το ντύσιμο; Το νεανικό λεξιλόγιο δημιουργείται είτε με την αλλαγή σημασίας των λέξεων (π.χ. Τα σπάμε = διασκεδάζουμε), είτε με δανεισμό λέξεων από τα αγγλικά (π.χ. Τσιλάρω =χαλαρώνω ) είτε με άλλους τρόπους. Η γλώσσα των νέων δεν είναι ένα ελληνικό φαινόμενο, αλλά μια κοινωνιόλεκτος η οποία καταγράφεται σε όλες τις γλωσσικές ποικιλίες παγκοσμίως.
Θα μπορούσαμε στο σημείο αυτό να εστιάσουμε σε ένα επίκαιρο φαινόμενο, το φαινόμενο των greeklish. Τα greeklish ή Λατινοελληνικά ή Φραγκολεβαντίνικα αποτελούν ένα είδος μεταγραφής, είναι δηλαδή η ελληνική γλώσσα γραμμένη με λατινικό αλφάβητο. Το λατινικό αλφάβητο υπήρχε στο διαδίκτυο για να χρησιμοποιείται από χρήστες, καθώς δεν μπορούσε να στηρίξει λογισμικά προγράμματα από λιγότερο καθομιλούμενες γλώσσες, όπως η ελληνική. Δημιουργήθηκε λοιπόν η κωδικοποιημένη γλώσσα, η γλώσσα των greeklish και καθιερώθηκε στον χώρο της τεχνολογίας ‘Οσον αφορά στο φαινόμενο αυτό οι γνώμες διχάζουν, καθώς κάποιοι κάνουν λόγο για κίνδυνο αποξένωσης απ’ την οπτικοποίηση της ελληνικής γραφής (π.χ. «Οι νέοι θα πληρώσουν ακριβά τα greeklish» Μπαμπινιώτης ,2011). Κάποιοι άλλοι αποδέχονται τον γρήγορο αυτό τρόπο επικοινωνίας σαν κάτι που δεν μπορεί να επηρεάσει την ισχυρή ταυτότητα της ελληνικής γλώσσας. Η γλώσσα της κάθε γεννιάς δεν παραμένει ποτέ ίδια με τη γλώσσα της προηγούμενης ή της επόμενης. Αν προσεγγίσουμε το θέμα αυτό κριτικά σύμφωνα με τη σύγχρονη γλωσσολογία θα λέγαμε ότι τα greeklish όχι μόνο δεν απειλούν την ελληνική γλώσσα, αντιθέτως, πιστεύω ότι έτσι μπορεί να βοηθήσουν στην ανάπτυξη ενός νέου είδους γραφής. Το λατινικό αλφάβητο έχει τη δυνατότητα να περάσει τα σύνορα της χώρας και κάποιοι να γνωρίσουν μέσα από αυτό και την ελληνική γλώσσα με διαφορετικό αλφάβητο. Ο διδάκτωρ Γλωσσολογίας Γιάννης Ανδρουτσόπουλος τόνισε τρεις βασικές αλήθειες για την λατινοελληνική ορθογραφία σήμερα. Αρχικά, αποτελεί ένα σύστημα γραφής συμπληρωματικό, το οποίο έχει ειδικό πεδίο χρήσης όπως: μαθητές, φοιτητές και ανθρώπους της τεχνολογίας. Επίσης, η χρήση τους είναι εύκολη και κατανοητή και με λίγη εξάσκηση διαβάζονται και γράφονται ανεμπόδιστα. Τρίτον, η συνεχιζόμενη χρήση των greeklish από τον κόσμο της τεχνολογίας έχει αποδείξει ότι η ελληνική γλώσσα απέκτησε ένα ακόμη βοήθημα.
Σύμφωνα λοιπόν με τις βασικές αρχές της σύγχρονης γλωσσολογίας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το φαινόμενο των greeklish δεν είναι κάτι τόσο ανησυχητικό ώστε να θεωρηθεί απειλή για τη γλώσσα μας. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σχολιάζουν το φαινόμενο της νεανικής γλώσσας άλλοτε ως δημιουργικότητα της γλώσσας και άλλοτε ως γλωσσική ένδεια. Το σίγουρο πάντως είναι ότι η νεανική γλώσσα αποτελεί πηγή έμπνευσης πολλών νέων στην εποχή της τεχνολογίας και της ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Η χρήση της διαλέκτου αυτής είναι ένα παροδικό φαινόμενο στην εφηβεία, το οποίο στη συνέχεια διαγράφεται αφού το άτομο μεγαλώνει και «συμβατικοποιείται» στην κοινωνία.
Ολοκληρώνοντας θα λέγαμε πως οι γλώσσες από μόνες τους είναι ζωντανοί οργανισμοί, οι οποίοι συνεχώς αλλάζουν και εξελίσσονται, γι' αυτό και οι αλλαγές που επέρχονται δεν συνιστούν γλωσσική φθορά αλλά φυσιολογική εξέλιξη. Σίγουρα πάντως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η γλώσσα των νέων αποτελεί πλούτο κι όχι απειλή για την ελληνική γλώσσα, μια γλώσσα από τις πλουσιότερες του κόσμου!
Πηγή: eleftheria.gr
Δείτε περισσότερα "Γλωσσικά... πάθη": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/glwssika
