Πάθη φωνηέντων και πάθη συμφώνων (Μέρος Δ’)

Β. Πάθη συμφώνων

Πρόκειται για φωνολογικές διαφοροποιήσεις συμφώνων που επηρεάζουν και τη μορφολογική δομή των λέξεων. Τα εν λόγω πάθη είναι τα ακόλουθα:

• Η αποβολή του γ ανάμεσα σε δύο φωνήεντα. Σε μερικές λέξεις αποβάλλεται το γ ανάμεσα σε δύο φωνήεντα: ραγίζω - ραΐζω, λέγω - λέω, τρώγω - τρώω, άκουγα - άκουα, αγέρας - αέρας.

• Η ανάπτυξη του γ ανάμεσα σε δύο φωνήεντα. Σε μερικές πάλι λέξεις αναπτύσσεται ένα ευφωνικό γ ανάμεσα σε δύο φωνήεντα, προπάντων όταν αυτά έχουν την ίδια προφορά: έκαιε - έκαιγε, έκλαιε - έκλαιγε, καίεται - καίγεται.

• Η αφομοίωση ως προς το σημείο άρθρωσης, δηλαδή η προσαρμογή του ρινικού συμφώνου στο σημείο όπου συναντάται αυτό στο λόγο με το σύμφωνο που ακολουθεί. Το φωνολογικό αυτό φαινόμενο παρατηρείται σε κανονικό και γρήγορο ρυθμό ομιλίας ανάμεσα σε λέξεις που γειτονεύουν στο λόγο και συνδέονται συντακτικά στενά μεταξύ τους, καθώς και στο σημείο επαφής δύο λέξεων που συντίθενται σε μία: τον μπαμπά (το ν του άρθρου αφομοιώνεται από το μπ που ακολουθεί), τον γκρεμό (το ν του άρθρου αφομοιώνεται από το γκ που ακολουθεί).

• Η αφομοίωση ως προς την ηχηρότητα, δηλαδή η μετατροπή των κλειστών άηχων π, τ, τσ και κ στα αντίστοιχα κλειστά ηχηρά μπ, ντ, τζ και γκ ύστερα από ρινικό σύμφωνο, καθώς και η μετατροπή του άηχου τριβόμενου σ σε ηχηρό τριβόμενο ζ πριν από άλλο ηχηρό σύμφωνο: στον Παύλο (το ν του άρθρου στον μετατρέπεται σε μ), της ζωής μου (το τελικό ς της λέξης ζωής μετατρέπεται σε ζ).

Πάθη φωνηέντων και πάθη συμφώνων (Μέρος Α’)
Πάθη φωνηέντων και πάθη συμφώνων (Μέρος Β’)
Πάθη φωνηέντων και πάθη συμφώνων (Μέρος Γ’)

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα "Γλωσσικά... πάθη": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/glwssika