Προτέρα ή προτεραία κατάσταση; (Μέρος Α’)

«Η αίτηση επαναφοράς της διαδικασίας στην προτεραία κατάσταση πρέπει να υποβληθεί εντός προθεσμίας δύο εβδομάδων από την ημερομηνία κατά την οποία εξέλιπε το κώλυμα», «Ωστόσο, ο υπουργός Εργασίας παραδέχεται ότι ενδεχόμενη επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων δε θα σημάνει επιστροφή στην προτεραία, την προ των ανατροπών, κατάσταση», «Ευλόγως τίθεται το ερώτημα εάν το πολιτικό σύστημα είχε λόγους να στηρίξει σιωπηλά την επαναφορά στην προτεραία κατάσταση», «Οι επικριτές της χαρακτηρίζουν τη συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας για τους πρόσφυγες ανήθικη ή και παράνομη, ωστόσο είναι προτιμότερη από την προτεραία κατάσταση, με την οποία υπήρχε ο κίνδυνος να οδηγηθεί στην κατάρρευση η Ζώνη Σένγκεν και σε καταστροφή η Ελλάδα», «Πώς μπορείτε να επαναφέρετε το αγαπημένο σας t-shirt στην προτεραία κατάσταση και να συνεχίσετε να το φοράτε σαν να μη συνέβη τίποτα;»

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, κοινό σημείο όλων των ανωτέρω φράσεων, που αλιεύσαμε από το διαδίκτυο, είναι η «προτεραία κατάσταση». Είναι βέβαιο ότι οι συντάκτες των κειμένων στα οποία περιλαμβάνονται οι εν λόγω φράσεις, όταν αναφέρονται στην προτεραία κατάσταση, έχουν κατά νουν την προηγούμενη, την προγενέστερη κατάσταση.

Μήπως, όμως, θα έπρεπε να κάνουν λόγο για την προτέρα και όχι την προτεραία κατάσταση; Μήπως συγκαταλέγονται σε όλους εκείνους που παρασύρονται από τη φωνητική συγγένεια των δύο αυτών λέξεων —προτέρα και προτεραία—, αντιλαμβάνονται ασαφώς τη μεταξύ τους διάκριση και πέφτουν στην παγίδα της λανθασμένης χρήσης τους;

Πράγματι, το επίθετο θηλυκού γένους προτέρα και το ουσιαστικό θηλυκού γένους προτεραία είναι δύο παρώνυμα, δηλαδή λέξεις που μοιάζουν φωνητικά, έχουν με άλλα λόγια παραπλήσια μορφή, αλλά δεν έχουν την ίδια σημασία.

Στις γραμμές που ακολουθούν θα ορίσουμε το ακριβές σημασιολογικό περιεχόμενο των υπό εξέταση λέξεων, ώστε να καταστεί ξεκάθαρο πώς και πότε πρέπει να χρησιμοποιούμε καθεμία από αυτές.

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα "Γλωσσικά... πάθη": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/glwssika