Κανόνες τονισμού: πότε και πού πρέπει να βάζουμε τόνο (Μέρος Γ’)

Από τους προαναφερθέντες κανόνες τονισμού εξαιρούνται και παίρνουν τονικό σημάδι:

• Ο διαζευκτικός σύνδεσμος ή: Ή εσύ ή ο αδελφός σου. Έλα όποτε τελειώσεις τις δουλειές σου στο γραφείο ή στο σπίτι.
• Τα ερωτηματικά πού και πώς, είτε βρίσκονται σε ευθεία ερώτηση είτε σε πλάγια: Πού πήγες; Δεν ήθελε να μας πει πού πήγε. Πώς σε λένε; Τελικά μας είπε πώς τον λένε.
• Τα πού και πώς σε φράσεις όπως πού και πού, πώς και πώς, πού σε είδα πού σε ξέρω, πού ακούστηκε, πού να σου τα λέω, από πού κι ως πού, αραιά και πού, πού τον χάνεις πού τον βρίσκεις, αμ πώς, πώς περνούν τα χρόνια!
• Οι αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών (μου, σου, του, της, τον, την, το, τα, μας, σας, τους) όταν υπάρχει περίπτωση να θεωρηθούν εγκλιτικές λέξεις: Η μητέρα μού είπε. Ο διευθυντής μάς τα έδωσε.*
• Οι μονοσύλλαβες λέξεις όταν συνεκφέρονται με τους ρηματικούς τύπους μπω, βγω, βρω, ’ρθω (σε όλα τα πρόσωπα, και στους δύο αριθμούς) και προφέρονται εμφατικά: θά ’ρθεις (προφέρουμε δυνατότερα το θά), αλλά θα ’ρθεις (προφέρουμε δυνατότερα το ’ρθεις).

*Ασφαλώς, οι αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών δεν παίρνουν τονικό σημάδι όταν δεν υπάρχει περίπτωση να μπερδευτούν με τα ομόηχά τους εγκλιτικά: Γιατί μας τα λες αυτά; Η δασκάλα που μας έστειλαν.

Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Δείτε περισσότερα "Γλωσσικά... πάθη": https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/glwssika