Κόμμα: πού το βάζουμε και πότε το χρησιμοποιούμε; (Μέρος Ε’)
Στο παρόν άρθρο, αλλά και στο αμέσως επόμενο, με το οποίο θα ολοκληρώσουμε τη διεξοδική αναφορά μας στο ζήτημα της χρήσης του κόμματος, θα εξετάσουμε τις περιπτώσεις εκείνες όπου η παρουσία του συγκεκριμένου σημείου στίξης δεν ενδείκνυται, καθώς παραβιάζει την κοινή λογική και διασπά την ενότητα του νοήματος.
Ο πρωταρχικός κανόνας που πρέπει να έχουμε πάντοτε κατά νουν, ώστε να μην προβαίνουμε σε αλόγιστη χρήση του κόμματος, είναι ότι στις επαυξημένες προτάσεις (δηλαδή, στις προτάσεις εκείνες που περιλαμβάνουν, εκτός από τους κύριους όρους, ονοματικούς και επιρρηματικούς προσδιορισμούς που λειτουργούν ως συμπληρώματα της έννοιας των κύριων όρων) δεν πρέπει να χωρίζεται με κόμμα
• το ρήμα από το υποκείμενο
• το ρήμα από το αντικείμενο ή το κατηγορούμενο
• ο επιθετικός, ο κατηγορηματικός, ο ετερόπτωτος ή ο επιρρηματικός προσδιορισμός από τον όρο με τον οποίο συνδέεται στενά και αποτελεί μαζί του μία έννοια
Ιδού τα σχετικά παραδείγματα:
Το σχολείο του γιου μου βγήκε πρώτο στους μαθητικούς αγώνες.
Όποιος γυρεύει τα πολλά χάνει και τα λίγα.
Αυτήν τη χαρά δεν την ένιωσα ποτέ άλλοτε.
Το ζήτημα της απεργίας απασχόλησε όλα τα μέλη της επιτροπής.
Φέρω ακέραιη την ευθύνη για τις πράξεις μου.
Ο πρόεδρος της εταιρείας εξέφρασε την κατηγορηματική αντίθεσή του στα σχέδια των εργαζομένων.
Η κορυφή του βουνού εμφανίστηκε ξαφνικά μπροστά μας.
Η διευθύντρια του σχολείου είναι συνομήλικη της μητέρας μου.
Πήγαινε όπου προτιμάς και μείνε όσο θέλεις.
Οι γονείς μου περνούν τις μέρες τους ευχάριστα στην εξοχή.
Θέμα της συζήτησης υπήρξε η διδασκαλία των κλασικών κειμένων στο γυμνάσιο.
Επίσης, δε χωρίζονται με κόμμα λέξεις ή προτάσεις που συνδέονται με τους συμπλεκτικούς (και/κι, ούτε, μήτε) ή τους διαχωριστικούς (ή, είτε) συνδέσμους, καθώς και το σύνδεσμο παρά που δηλώνει είτε παραβολή (σύγκριση) είτε εξαίρεση έπειτα από άρνηση:
Είμαι πεπεισμένος ότι ο άνθρωπος αυτός και γνωρίζει και θέλει και μπορεί.
Ούτε προβλήματα δημιουργούμε ούτε φασαρία κάνουμε ούτε διεκδικήσεις προβάλλουμε.
Μήτε είδα μήτε άκουσα κάτι σχετικό.
Ή θα πίνει ή θα χαρτοπαίζει ή θα περιφέρεται αμίλητος και σκεπτικός.
Το αίτημά σου θα εξεταστεί είτε από τον άμεσο προϊστάμενο είτε από το διευθυντή του τμήματος είτε από τον πρόεδρο της εταιρείας.
Κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει.
Κάλλιο αργά παρά ποτέ.
Με τις πράξεις σου περισσότερο ζημίωσες παρά ωφέλησες την εταιρεία.
Δε νοιάζεται για τίποτα άλλο παρά για τα λεφτά του.
Άλλο δεν κάνει παρά να εργάζεται ασταμάτητα.
Βαγγέλης Στεργιόπουλος
Δείτε περισσότερα Γλωσσικά... πάθη: https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/glwssika