Πολύ μικρή η προσέλκυση ξένων φοιτητών στα Ελληνικά πανεπιστήμια

Η διεθνής αγορά τριτοβάθμιας εκπαίδευσης παρουσιάζει αλματώδη ανάπτυξη, η οποία εξηγείται από την άνοδο του μορφωτικού επιπέδου –στις χώρες του ΟΟΣΑ κατά μέσον όρο το 42% των ατόμων 25-34 ετών έχει πτυχίο ΑΕΙ έναντι 25% των 55-64 ετών–, τη διεθνοποίηση των οικονομιών και την αναζήτηση στελεχών υψηλού επιπέδου, κυρίως από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Μεγάλο στοίχημα για τα πανεπιστήμια διεθνώς είναι η εξωστρέφεια. Ενα από τα βασικά βήματα αφορά την προσέλκυση φοιτητών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, ο αριθμός των φοιτητών που σπουδάζουν μακριά από τη χώρα τους το 2000 ήταν 2,1 εκατ., αυξήθηκε στα 3 εκατ. το 2005, έφτασε τα 4,1 εκατ. το 2010 και πλέον βρίσκεται στα 5 εκατ. Εκμεταλλευόμενες το άνοιγμα των εκπαιδευτικών συνόρων, οι χώρες στοχεύουν σε οφέλη, άμεσα εισπρακτικά και μακροπρόθεσμα αναπτυξιακά. Η Ελλάδα, ωστόσο, είναι ουραγός, όπως δείχνει η μελέτη του Βρετανικού Συμβουλίου με τίτλο «The shape of global higher education: international comparisons with Europe» που παρουσιάζει η «Κ». Ενδεικτικά, ενώ η πλειονότητα των χωρών έχουν έναν οργανισμό που διαφημίζει στο εξωτερικό τα οφέλη εάν ένας ξένος σπουδάσει στη χώρα (μέσω του οποίου δίνονται και υποτροφίες), ας πούμε ένας «ΕΟΤ για τα ΑΕΙ», στην Ελλάδα απουσιάζει αυτός ο φορέας. Ενδεικτικά, η Ολλανδία έδωσε μέσω του οργανισμού «Study in Holland» 5,9 εκατ. ευρώ το 2018 για την προσέλκυση φοιτητών. Στα ΑΕΙ της φοιτούν 89.820 ξένοι. Στην Ελλάδα η πλειονότητα των ξένων είναι Κύπριοι.

Ειδικότερα, όπως ανέφερε στην «Κ» ο κ. Βαγγέλης Τσιλιγκίρης, αναπληρωτής καθηγητής στο Nottingham Trent University και ένας εκ των συγγραφέων της έρευνας (μαζί με τις Τζάνετ Ιλίεβα και Πατ Κιλίνγκλεϊ) η μελέτη εστίασε σε 20 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, εξετάζοντας τις επιδόσεις τους στους τρεις πυλώνες της διεθνούς ανώτατης εκπαίδευσης. Δηλαδή την προσέλκυση ξένων φοιτητών, την ερευνητική συνεργασία, και τη διασυνοριακή εκπαίδευση. Στον γενικό δείκτη που μελετά συνδυαστικά τις επιδόσεις των κρατών στους τρεις πυλώνες, η Ελλάδα μεταξύ των 20 χωρών είναι στη 15η θέση, πίσω από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και προσπερνώντας μόνο την Ινδία, την Κολομβία, τη Χιλή, τη Βραζιλία και το Μεξικό. Η επίδοσή της είναι 0,62 με άριστα το 1.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα για την προσέλκυση φοιτητών είναι η Πολωνία, που υπερδιπλασίασε των αριθμό ξένων που φοιτούσαν στα πανεπιστήμιά της μέσα σε μία εξαετία, από 23.525 το 2012 σε 54.734 το 2017. Πλην της Πολωνίας σημαντική πρόοδο στην προσέλκυση φοιτητών έχει κάνει η Τουρκία (σημείωση: δεν περιλαμβάνεται στις 20 χώρες της μελέτης), υπερδιπλασιάζοντας τον αριθμό τους μέσα σε μία εξαετία, από 38.590 το 2012 σε 87.903 το 2017.

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον κ. Τσιλιγκίρη, οι αντίστοιχοι αριθμοί κινήθηκαν αντίστροφα, δηλαδή πτωτικά από 29.012 φοιτητές το 2012 σε 23.734 φοιτητές το 2017, ενώ περίπου το 60% (13.000) των ξένων φοιτητών είναι κυπριακής καταγωγής. Το υπόλοιπο είναι φοιτητές με καταγωγή από ξένη χώρα που όμως διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα (π.χ. οικονομικοί μετανάστες από Αλβανία, Αφρική, Μέση Ανατολή, και Ασία). Το σύνολο των ξένων φοιτητών που μετακινούνται από τις χώρες τους στην Ελλάδα αποκλειστικά για λόγους σπουδών είναι λιγότερο από 3.000.

Παράλληλα, το 2016 σπούδαζαν στην Κύπρο 17.601 ξένοι φοιτητές. Περίπου το 60% των ξένων φοιτητών που σπουδάζουν στην Κύπρο είναι από την Ελλάδα. Αυτό κατατάσσει την Κύπρο ως τον πρώτο προορισμό για τους Ελληνες που σπουδάζουν στο εξωτερικό.

Τα θετικά

Ωστόσο, στους άλλους δύο τομείς που μελέτησε η έρευνα του Βρετανικού Συμβουλίου, η Ελλάδα είχε καλές επιδόσεις. «Οι ερευνητικές δημοσιεύσεις στην Ελλάδα έχουν υψηλή επίδραση, και συνεπώς ποιότητα, η οποία εκφράζεται ως ο μέσος αριθμός αναφορών σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσον όρο. Εάν μια δημοσίευση λάβει μέσον όρο αναφορών πάνω από 1, που είναι ο παγκόσμιος μέσος όρος, τότε θεωρείται ότι έχει σημαντική επίδραση σε σχέση με τις άλλες δημοσιεύσεις στο ίδιο αντικείμενο. Μεταξύ των 20 χωρών που αξιολογήθηκαν από την έρευνα, η Ελλάδα κατατάχθηκε στην έβδομη θέση με 1,44. Επίσης, οι ερευνητικές δημοσιεύσεις που παράγονται ως αποτέλεσμα διεθνών συνεργασιών αυξήθηκαν από 32% στο σύνολο των δημοσιεύσεων το 1996 σε 53% το 2018.

Τι φταίει, λοιπόν, για τη μη προσέλκυση ξένων φοιτητών στην Ελλάδα; «Η Πολωνία και η Τουρκία προχώρησαν σε σειρά συντονισμένων ενεργειών. Σε εθνικό επίπεδο ο σχεδιασμός περιελάμβανε τη δημιουργία και εφαρμογή εθνικής στρατηγικής για τη διεθνοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης και την προώθηση της χώρας ως προορισμού εκπαίδευσης μέσω ενός εθνικού φορέα. Σε επίπεδο πανεπιστημίων, και με την ύπαρξη του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου, αυτό περιελάμβανε τη δημιουργία προπτυχιακών και, πρωτίστως, μεταπτυχιακών προγραμμάτων στα αγγλικά, των οποίων το περιεχόμενο ανανεώνεται κάθε τρία έτη, και ενσωματώνοντας στοιχεία που δημιουργούν καλύτερες προοπτικές απασχόλησης για τους αποφοίτους. Για παράδειγμα, να υπάρχει άμεση σύνδεση ενός προγράμματος με επιχειρήσεις όπου οι φοιτητές υλοποιούν το σύνολο των εργασιών τους επάνω σε πραγματικά προβλήματα της οικονομίας. Επίσης, για την προσέλκυση διεθνών φοιτητών είναι αναγκαία η ύπαρξη διεθνών πιστοποιήσεων», παρατηρεί ο κ. Τσιλιγκίρης.

Για την Ελλάδα, η αδυναμία προσέλκυσης ξένων φοιτητών οφείλεται, όπως λέει ο ερευνητής, σε συγκεκριμένα προβλήματα του ρυθμιστικού περιβάλλοντος, όπως στην έλλειψη εθνικής στρατηγικής, στην αργή διαδικασία χορήγησης φοιτητικής βίζας και στο πολύπλοκο και αναποτελεσματικό πλαίσιο αναγνώρισης πτυχίων της αλλοδαπής. Το υπουργείο Παιδείας περιορίζεται σε ευχολόγια όπως ότι –αυτό κατεγράφη έπειτα από σχετική ημερίδα– «τα ελληνικά ΑΕΙ μπορούν να αντισταθμίσουν δυσκολίες, όπως το γλωσσικό εμπόδιο, με θετικές δράσεις για να προσελκύσουν ξένους φοιτητές»!

Πηγή: cna.gr

Δείτε περισσότερες Έρευνες: https://eduadvisor.gr/arthra/erevnes