Η μύτη μας έχει βιολογικό ρολόι
Κάποιοι έχουν «γερή μύτη», άλλοι όχι και τόσο - αυτό είναι γνωστό εδώ και πάρα πολύ καιρό και δεν χρειάζεται να μας το πει η επιστήμη. Εκείνο όμως που ανακάλυψε πρόσφατη μελέτη προκαλώντας τη γενική έκπληξη είναι ότι η ίδια μύτη μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο «γερή» ανάλογα με το τι ώρα είναι. Αυτό γιατί, όπως φάνηκε, η ικανότητα της όσφρησης ακολουθεί το βιολογικό ρολόι μας, όπως συμβαίνει άλλωστε με πολλές λειτουργίες του οργανισμού μας. Ετσι, μέσα στο εικοσιτετράωρο, η όσφρησή μας είναι άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο ευαίσθητη. Σύμφωνα με τα ευρήματα γίνεται πιο ισχυρή αργά το απόγευμα, φθάνοντας στην κορύφωση των επιδόσεών της λίγο προτού πάμε για ύπνο, αλλά εξασθενεί όταν κοιμόμαστε.
Οσφρηση και όρεξη
Οπως συμβαίνει πολύ συχνά στην επιστημονική έρευνα, η ανακάλυψη έγινε σχεδόν τυχαία, στο πλαίσιο μιας άλλης μελέτης. Η Μαίρη Κάρσκαντον, καθηγήτρια Ψυχιατρικής και Ανθρώπινης Συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο Μπράουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, έκανε μια μελέτη για να διερευνήσει αν ο κιρκαδικός ρυθμός (αυτό που αλλιώς ονομάζουμε βιολογικό ρολόι) και τα μοτίβα του ύπνου επηρεάζουν τις διατροφικές συνήθειες των εφήβων, οδηγώντας τους ενδεχομένως στην παχυσαρκία. Καθώς η όσφρηση σχετίζεται με τις τροφές που καταναλώνει κάποιος, προκειμένου να «θωρακίσουν» τα αποτελέσματά τους οι επιστήμονες σχεδίασαν ένα πείραμα για να ελέγξουν αν η αίσθηση της όσφρησης ποικίλλει κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενδεχομένως ακολουθώντας τον κιρκαδικό ρυθμό.
Η έρευνα έγινε σε 37 αγόρια και κορίτσια ηλικίας 12 ως 15 ετών, τα οποία έμειναν επί δύο εβδομάδες σε ελεγχόμενο περιβάλλον. Για να προσδιορίσουν τον κιρκαδικό ρυθμό του καθενός από αυτά, οι επιστήμονες μετρούσαν με δείγμα σιέλου τα επίπεδα της μελατονίνης - η έκκριση της συγκεκριμένης ορμόνης, η οποία είναι γνωστή και ως «ορμόνη του ύπνου» επειδή ουσιαστικά δίνει το «σήμα» για να κοιμηθούμε, ξεκινά περίπου μία ώρα προτού αρχίσουμε να νυστάζουμε. Παράλληλα οι ειδικοί εξέταζαν διάφορες άλλες παραμέτρους που σχετίζονται με τον ύπνο ενώ ήλεγχαν την ευαισθησία της όσφρησης των εφήβων κάθε τρεις ώρες.
Το μοτίβα των επιδόσεων
Προς έκπληξη των ερευνητών, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τελικά η μύτη μας ακολουθεί και αυτή το βιολογικό ρολόι του οργανισμού μας. Ο βαθμός της ενίσχυσης ή της εξασθένησης της αίσθησης της όσφρησης των εφήβων και οι ώρες κατά τις οποίες αυτές παρατηρούνταν διέφεραν από άτομο σε άτομο. Ωστόσο εμφανίστηκαν ξεκάθαρα μοτίβα, τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και συνολικά.
Ενα μοτίβο έδειχνε ότι οι μεταβολές στην ευαισθησία της όσφρησης ακολουθούσαν τον κιρκαδικό ρυθμό του κάθε ατόμου, ενώ ένα άλλο έδειχνε ότι σε κανέναν από τους συμμετέχοντες η όσφρηση δεν ήταν ισχυρότερη κατά τη διάρκεια της «βιολογικής νύχτας» - το διάστημα δηλαδή κατά το οποίο, με βάση τη χρονική στιγμή της έκκρισης της μελατονίνης, το άτομο θα πρέπει να κοιμάται βαθιά.
Αν μιλήσουμε με τους όρους του «κοινού» ρολογιού, οι χαμηλότερες επιδόσεις της όσφρησης τοποθετούνται από τις 3 μετά τα μεσάνυχτα ως τις 9 το πρωί, ενώ οι καλύτερες σημειώνονται αργά το απόγευμα, φθάνοντας στο απόγειό τους γύρω στις 9 το βράδυ, αν και οι ακριβείς ώρες διαφέρουν από άτομο σε άτομο ανάλογα με το δικό του, προσωπικό βιολογικό ρολόι. «Κάναμε 84 τεστ σε κάθε παιδί και φάνηκε ότι το καθένα από αυτά έχει μια κιρκαδική φάση η οποία συνδέεται με την όσφρηση» δήλωσε σε δελτίο Τύπου η Μαίρη Κάρσκαντον. «Υπάρχει εδώ ένας ρυθμός που δείχνει ότι δεν μυρίζουμε το ίδιο όλες τις ώρες. Η όσφρησή μας αλλάζει με έναν τρόπο ο οποίος μπορεί να προβλεφθεί, αν και δεν είναι ο ίδιος για όλους».
Μείωση της πείνας, ενίσχυση της επιθυμίας για σεξ;
Καθώς η όσφρηση μας βοηθάει όχι μόνο να γνωρίζουμε και να απολαμβάνουμε τον κόσμο αλλά και να εντοπίζουμε τους κινδύνους, όπως π.χ. μια πυρκαγιά ή ένα χαλασμένο φαγητό, τα ευρήματα έγιναν δεκτά με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. «Η ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική για την επιστήμη της όσφρησης» επισήμανε η Ρέιτσελ Χερτς, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Μπράουν και κύρια συγγραφέας της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Chemical Senses». «Αυτό δεν ήταν γνωστό ως τώρα, τα ευρήματά μας αποτελούν την πρώτη σαφή και άμεση ένδειξη».
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν γιατί ακριβώς οι επιδόσεις της μύτης μας αυξομειώνονται τις συγκεκριμένες ώρες. Η κυρία Χερτς υποθέτει ότι, αν το δούμε από την εξελικτική άποψη, η εξασθένηση της όσφρησης όταν κοιμόμαστε ίσως συμβάλλει στο να εξασφαλίζεται η μεγαλύτερη αίσθηση κορεσμού κατά τη διάρκεια της νύχτας. Επίσης η ενίσχυσή της προς το βράδυ ενδέχεται να αυξάνει την επιθυμία για ζευγάρωμα ή να αποτελεί έναν τρόπο για να ελέγχουμε απειλές που μπορεί να υπάρχουν γύρω μας προτού πέσουμε για ύπνο.
Πηγή: tovima.gr
Δείτε περισσότερα Ενδιαφέροντα άρθρα: https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/endiaferonta-arthra/ygeia
