Καλές βουτιές…
...με χρήσιμες συμβουλές
Η Μαργαρίτα Κοντζιά, καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, με ειδικότητα στην κολύμβηση απαντάει σε ερωτήσεις που αφορούν τα παιδιά και το κολύμπι.
Από ποια ηλικία μπορεί να ξεκινήσει η εκμάθηση κολύμβησης;«Όσο πιο νωρίς τόσο καλύτερα»! Πράγματι, τα βρέφη στην ηλικία των 6 μηνών εκτελούν αντανακλαστικές κολυμβητικές κινήσεις και αντανακλαστικό κράτημα της αναπνοής όταν βρίσκονται κάτω από το νερό κι αυτό γιατί όταν βυθιστούν στο νερό, λόγω της αντανακλαστικής κίνησης στης επιγλωττίδας, μπορούν να κρατήσουν την αναπνοή τους χωρίς να γίνει κατάποση.
Στα νήπια αυτό θα πρέπει να διδαχθεί από την αρχή, γιατί αυτή η αντανακλαστική κίνηση χάνεται με τον χρόνο καθώς μεγαλώνει το βρέφος. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η εκμάθηση κολύμβησης πρέπει να ξεκινάει από 6 μηνών, ώστε να καλλιεργηθούν αυτά τα χαρακτηριστικά και να γίνει εκούσια δεξιότητα.
Πολλοί ερευνητές και επιστήμονες συμφωνούν ότι αντανακλαστική κολύμβηση είναι η πρωτογενής κινητική συμπεριφορά, που έχουν τα νεογνά στο νερό αμέσως μετά τη γέννα, σαν φυλογενετική ανάμνηση από τη ζωή τους πριν γεννηθούν. Αν οι αντανακλαστικές αυτές κινήσεις καλλιεργηθούν σωστά, μπορούν να γίνουν εκούσιες κολυμβητικές κινήσεις από τον 11ο μήνα και -μέσω των κατάλληλων ερεθισμάτων και της σωστής καθοδήγησης- να οδηγήσουν στην εκμάθηση αυτόνομης κολύμβησης από την ηλικία των 16 μηνών. Βεβαίως, ακόμα και μετά την ηλικία αυτή, δεν είναι ποτέ αργά τα παιδιά να αρχίσουν την κολύμβηση ώστε να αποκομίσουν τα σημαντικά οφέλη από το baby swimming.
Τι είναι το κολύμπι; Διασκέδαση; Άθλημα;
Η κολύμβηση είναι η καλύτερη μορφή άσκησης για όλους και ειδικά για τα παιδιά.
Στις μικρές ηλικίες όμως η αναψυχή των παιδιών θα πρέπει να παίζει σημαντικό ρόλο. Τα παιδιά θα πρέπει να ευχαριστιούνται και να παίζουν μέσω ασφαλών και ευχάριστων δραστηριοτήτων στην πισίνα. Αυτός είναι ο λόγος που η εκμάθηση στις μικρές ηλικίες θα πρέπει να στηρίζεται στις παιδαγωγικές αρχές, στην δημιουργία θετικού κλίματος χωρίς πίεση και στον παιγνιώδη τρόπο εκμάθησης.
Εξειδικεύεστε στην κολύμβηση βρεφών… Το baby swimming τα τελευταία χρόνια είναι «της μόδας». Ποια είναι η ουσία πίσω από αυτό; Τι έχει να προσφέρει το κολύμπι σε ένα μωρό;
Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι το baby swimming βοηθά, επιδρώντας θετικά, στην κινητική, μυϊκή και νευροψυχική ανάπτυξη των βρεφών- που μέχρι τότε δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί- μέσω της κατάλληλης φυσικής και πνευματικής εξάσκησης, ενώ υποστηρίζει τη γενικότερη ανάπτυξη τους.
Με την κολύμβηση, τα παιδιά αποκτούν προσαρμοστικότητα στα ερεθίσματα, θάρρος και υψηλότερο βαθμό εμπιστοσύνης στον εαυτό τους, αλλά και ανεξαρτησίας. Παράλληλα ισχυροποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ ο ύπνος τους γίνεται πιο ευχάριστος και ήρεμος αφού το νερό ρυθμίζει τον μυϊκό τους τόνο και τους δημιουργεί μια αίσθηση χαλάρωσης.
Η συμμετοχή των γονιών ενδυναμώνει την σχέση μεταξύ γονιού-παιδιού ενώ διαμέσου της επαφής με τα άλλα βρέφη, αναπτύσσεται η προσωπικότητα του παιδιού, η κοινωνικότητά του, αλλά και η ευφυΐα του.
Άλλωστε υπάρχουν και λόγοι αναψυχής:
- τα βρέφη και τα νήπια ευχαριστιούνται τις ασφαλείς και ευχάριστες δραστηριότητες στην πισίνα, καθώς το νερό με τα χαρακτηριστικά του (σύσταση, άνωση, αντίσταση, κ.λ.π.)
- παρέχει στα βρέφη ένα οικείο περιβάλλον και πολλές ευκαιρίες για αισθητήρια ενεργοποίηση που δεν θα μπορούσαν να έχουν από κάπου άλλού, τουλάχιστον τόσο νωρίς.
Ταυτόχρονα, το νερό παρέχει στα βρέφη μια πολύ καλή ευκαιρία να ανακαλύψουν ότι είναι ικανά να διαχειριστούν τις κινήσεις τους, επιβοηθούμενα από τα θετικά χαρακτηριστικά του. Αυτό οδηγεί στην εκμάθηση βασικών κολυμβητικών κινήσεων και δεξιοτήτων. Δημιουργούνται έτσι οι κατάλληλες συνθήκες ώστε τα παιδιά να αγαπήσουν την κολύμβηση, αναπτύσσοντας εμπιστοσύνη προς το νερό, μέσω της διδαχής βασικών κινήσεων μέσα σε αυτό.
Πολλά πιτσιρίκια δεν έχουν παρακολουθήσει προγράμματα baby swimming. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να κάνει ένας γονιός για αγαπήσει το παιδί του το κολύμπι και τι πρέπει να προσέξει όταν επιλέξει να διδάξει εκείνος το παιδί του να κολυμπά;
Τα παιδιά για να αγαπήσουν την κολύμβηση θα πρέπει να αναπτύξουν εμπιστοσύνη προς το νερό και να νιώσουν ασφάλεια. Οι γονείς θα πρέπει να θυμούνται ότι πρώτα πρέπει τα παιδιά να εξοικειωθούν με το νερό σταδιακά και μετά μέσω παιχνιδιού να καταφέρουν να κάνουν πιο πολλές δεξιότητες.
Πόσος καιρός χρειάζεται για να μάθει ένα παιδί να κολυμπάει χωρίς βοηθήματα (σωσίβιο) και ποια βοηθήματα θεωρείτε ότι είναι σωστό να χρησιμοποιούν οι γονείς για τα παιδιά τους στην θάλασσα ή σε πισίνα;
Ο χρόνος εκμάθησης σε κάθε παιδί είναι διαφορετικός και αυτό έγκειται στην ιδιαιτερότητα της προσωπικότητας του κάθε παιδιού, στις ικανότητές του αλλά στην εξοικείωση του με το νερό. Τα κατάλληλα σωσίβια είναι αυτά που δένουν στην μέση ή γενικότερα στον κορμό του σώματος των παιδιών ώστε να αφήνουν ελεύθερη των κίνηση των χεριών –ποδιών. Τα σωσίβια με αφρώδη υλικά είναι πιο ασφαλή από αυτά που είναι γεμισμένα με αέρα.
Θάλασσα ή πισίνα;
Τα οφέλη της κολύμβησης μπορούν είναι το ίδια και στην πισίνα αλλά και στην θάλασσα. Οι προϋποθέσεις όμως για την πισίνα είναι ότι διατηρούνται οι κανόνες υγιεινής και ασφάλειας και στην θάλασσα να είναι καθαρά (η γαλάζια σημαία πιστοποιεί την ποιότητα των νερών).
Στην περίπτωση που θέλει ένας γονιός να γράψει το παιδί του σε κάποιον κολυμβητικό σύλλογο, τι επιλογές έχει αλλά και ποια είναι τα κριτήρια επιλογής συλλόγου;
Σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας υπάρχουν πλέον κολυμβητικοί σύλλογοι. Το πιο σημαντικό κριτήριο επιλογής συλλόγου είναι οι εξειδικευμένοι και πλήρως καταρτισμένοι προπονητές. Αυτοί είναι που έρχονται σε επαφή με τα παιδιά, τα μαθαίνουν και ουσιαστικά βάζουν τις βάσεις για να αγαπήσουν το νερό και την κολύμβηση. Άλλα κριτήρια επιλογής συλλόγου θα πρέπει να βασίζονται στην οργάνωση του συλλόγου για τις παροχές που διαθέτει και στην καταλληλότητα των εγκαταστάσεων που χρησιμοποιεί.
Στη θάλασσα τι μέτρα προστασίας πρέπει να παίρνουμε ώστε τα παιδιά να κολυμπούν και να διασκεδάζουν με ασφάλεια;
Θα πρέπει να θυμόμαστε να ελέγχουμε συχνά τα σωσίβια των παιδιών ώστε να είναι στην σωστή θέση και καλά κλεισμένα.
Τα παιδιά θα πρέπει να φορούν καπέλα και αντηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας.
Να αποφεύγουμε τις ώρες 12-4 που είναι επικίνδυνη η ηλικιακή ακτινοβολία. Επιπλέον να έχουν περάσει 3 ώρες από το τελευταίο γεύμα των παιδιών. Τέλος, ένας ενήλικας θα πρέπει να επιβλέπει τα παιδιά σε απόσταση ενός βραχίονα και δεν θα πρέπει να αφήνει την επίβλεψη μικρών παιδιών σε μεγαλύτερα παιδιά.
Ποιοι είναι οι βασικοί κανόνες τους οποίους ένας γονιός πρέπει να τηρήσει εάν το παιδί του κινδυνεύσει στην θάλασσα;
Στην περίπτωση που συμβεί οποιοδήποτε «δυσάρεστο» περιστατικό, πρέπει να δει το παιδί γιατρός και εάν μετά από 48 ώρες εμφανιστεί πυρετός θα πρέπει να πάει άμεσα σε νοσοκομείο.
Η Κα Μαργαρίτα Κοντζιά, είναι καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, με κύρια ειδικότητα στην κολύμβηση ενώ έχει υπάρξει Πρωταθλήτρια κολύμβησης επί σειρά 7 ετών. Είναι η μόνη στην Ελλάδα -και μια από τις λίγες παγκοσμίως- κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου (MASTER) με Μεταπτυχιακή Διατριβή στο baby swimming. Πρωτοστάτησε στην ίδρυση προγραμμάτων baby swimming στην Ελλάδα, ενώ είναι υπεύθυνη προγραμμάτων και εκπαιδεύτρια προπονητών baby swimming του συλλόγου Υδρία.
