Έτοιμο για τον παιδικό σταθμό;
Από την Χριστίνα Γεωργίου
Σε λίγο καιρό το παιδάκι σας θα περάσει την πόρτα του παιδικού σταθμού, θα βρεθεί σε ένα νέο κόσμο μακριά από το οικείο περιβάλλον του σπιτιού και τη συνεχή παρουσία της μαμάς ή του μπαμπά. Πόσο έτοιμο είναι όμως το ίδιο και πώς μπορείτε εσείς να το προετοιμάσετε για τη μεγάλη αυτή αλλαγή;
Ο παιδικός σταθμός δεν είναι μόνο η πρώτη σχολική εμπειρία του παιδιού, αλλά αποτελεί την πρώτη κοινωνική ομάδα που καλείται να ενταχθεί, μετά την οικογένεια. Τα οφέλη που λαμβάνει το παιδί εδώ είναι πραγματικά πολύ σημαντικά για τη ζωή του. Ένας καινούριος κόσμος ανοίγεται μπροστά του, όπου θα γνωρίσει νέα πρόσωπα, θα μάθει πολλά καινούρια πράγματα και θα ζήσει μοναδικές εμπειρίες. Όπως έχουμε αναφέρει και στο άρθρο μας “Ο ρόλος του παιδικού σταθμού & του νηπιαγωγείου” μέσα από τις εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες που εντάσσονται στο πρόγραμμά τους ενισχύεται η ανάπτυξη του παιδιού, που σημαίνει καλλιέργεια ικανοτήτων και δεξιοτήτων, κοινωνικοποίηση, γνώσεις, παιχνίδι, διασκέδαση, αυτονομία και ανεξαρτησία. Σε ένα περιβάλλον, λοιπόν, που του προσφέρει αγάπη και φροντίδα και με γνώση και εμπειρία του παρέχει πλούσια ερεθίσματα, το παιδί αναπτύσσεται κινητικά, νοητικά, συναισθηματικά και κοινωνικά.
Η πρώτη φορά που θα πάτε το παιδάκι σας στον παιδικό σταθμό θα είναι σίγουρα συναισθηματικά φορτισμένη, μιας και δάκρυα αποχωρισμού από την αγκαλιά της μαμάς θα κυλήσουν στο προσωπάκι του (για να μη μιλήσουμε για έντονα κλάματα!), ενώ και το δικό σας άγχος για το νέο αυτό βήμα θα είναι στα ύψη! Θα ξεχάσω εγώ τα ασταμάτητα κλάματα που έριχνα στην αγκαλιά της μαμάς μου την πρώτη μέρα που πατήσαμε το πόδι μας στον παιδικό σταθμό, σε σημείο που τελικά με πήρε πίσω στο σπίτι, γιατί με λυπήθηκε!
Όταν φτάσουν στην ηλικία των 3 χρόνων περίπου, τα παιδιά είναι έτοιμα να βρεθούν μακριά από τη μαμά για κάποιο χρονικό διάστημα, εφόσον νιώσουν βέβαια οικεία προς τα πρόσωπα τα οποία θα τα κρατήσουν. Όμως σε πολλές περιπτώσεις αρνούνται να εγκαταλείψουν το “κουκούλι” της μαμάς, γιατί φοβούνται να μείνουν μακριά από την ασφάλεια και τη σιγουριά της παρουσίας της. Έτσι, λοιπόν, για εκείνα ο ερχομός του παιδικού σταθμού στη ζωή τους είναι ένα γεγονός που με δυσκολία αποδέχονται και η αλλαγή αυτή που επέρχεται στην καθημερινότητά τους τα στρεσάρει, τουλάχιστον στην αρχή.
Θα λέγαμε, ότι σε κάποιο βαθμό μπορείτε να “κουμαντάρετε” αυτές τις αντιδράσεις, αν έχετε προετοιμάσει ψυχολογικά το παιδί για αυτήν την αλλαγή και να εκλάβει (στο βαθμό που μπορεί) αυτήν την εμπειρία ως κάτι πολύ ευχάριστο και όμορφο στη ζωή του. Έτσι, θα μπορέσει να προσαρμοστεί πιο εύκολα στο νέο περιβάλλον και εσείς θα μπορέσετε να αντιμετωπίσετε οποιαδήποτε προβλήματα προκύψουν.
Προετοιμάζοντας το παιδί για τον παιδικό σταθμό
Οπωσδήποτε θα σας “σπαράξει” την καρδιά το θλιμμένο βλέμμα του παιδιού σας, μόλις το αφήσετε την πρώτη μέρα του παιδικού σταθμού στα χέρια της δασκάλας. Άλλες μαμάδες πάλι, οι πιο τυχερές, με χαρά θα δούνε το παιδάκι τους να τους αφήνει το χέρι και να τρέχει να αρπάξει αντικείμενα και να ψάχνει πράγματα. Σε αυτήν την περίπτωση μόνο χαρούμενες μπορείτε να είστε! Τι γίνεται, όμως, στην πρώτη περίπτωση;
Κάθε παιδάκι θέλει το χρόνο του να προσαρμοστεί σε νέες καταστάσεις και περιβάλλοντα, μακριά από την αγκαλιά της μαμάς και του μπαμπά. Είναι στο χέρι σας να ενθαρρύνετε την επιλογή σας και το νέο ξεκίνημα στη δική του κοινωνική ζωή, να παρουσιάσετε αυτό το νέο βήμα ως κάτι πολύ όμορφο και συναρπαστικό, όμως σε καμία περίπτωση μην υπερβάλλετε και μην το μεγαλοποιείτε, γιατί κάτι τέτοιο μπορεί να του δημιουργήσει μεγαλύτερη ανησυχία.
Υπάρχουν κάποια μικρά “κολπάκια”, για να προετοιμάσετε ένα παιδάκι που πρόκειται να εισαχθεί στον παιδικό σταθμό να κάνει μια καλή και χαρούμενη αρχή στο νέο αυτό περιβάλλον.
Γνωρίστε του τον παιδικό σταθμό
Μην περιμένετε να “χτυπήσει το κουδούνι”, για να φέρετε πρώτη φορά το παιδάκι σας στον παιδικό σταθμό. Θα είναι πιο εύκολο τόσο για εσάς όσο και για εκείνο, αν του γνωρίσετε το χώρο πολύ πριν ξεκινήσει το πρόγραμμά του. Έτσι, λοιπόν, στις πρωινές σας βόλτες περάστε από εκεί, επισκεφτείτε το κτίριο, τον κήπο, την αυλή με τις κούνιες και τους χώρους του παιχνιδιού. Πολλοί παιδικοί σταθμοί ανοίγουν αρκετό καιρό πριν από την έναρξη των προγραμμάτων τους, γι΄ αυτό επισκεφτείτε και τον εσωτερικό χώρο για να δει τις αίθουσες και να γνωρίσει τη διευθύντρια του σταθμού και τη δασκάλα του, ώστε την πρώτη ημέρα που θα ξεκινήσει να νιώσει το χώρο και τα πρόσωπα που θα συναντήσει οικεία.
Μιλήστε του για τη δασκάλα
Πρώτη φορά, λοιπόν, θα βρεθεί μακριά από την αγκαλιά σας και θα περάσει -έστω και για λίγες ώρες καθημερινά- στα χέρια και την προσοχή της νέας του δασκάλας. Σίγουρα, δεν είναι εύκολο για εκείνο να εμπιστευτεί ένα νέο πρόσωπο και να νιώσει αμέσως ασφάλεια κοντά του. Είναι στο χέρι σας να παρουσιάσετε τη δασκάλα ως ένα πρόσωπο που θα το αγαπάει και θα το φροντίζει, θα το βοηθάει σε ό,τι χρειάζεται και θα του μαθαίνει ενδιαφέροντα και χαρούμενα πράγματα. Εξηγήστε του ότι δε θα πάρει τη θέση της μαμάς, όμως θα μπορεί να την εμπιστεύεται και να νιώθει ασφάλεια κοντά της.
Την πρώτη μέρα μάλιστα που θα πάτε στον παιδικό σταθμό φέρτε το σε επαφή μαζί της, μιλήστε του ξανά για εκείνη και δείξτε εμπιστοσύνη και υποστήριξή προς το πρόσωπό της, ώστε να νιώσει ασφαλές κοντά της, μιας και εκείνη περνάει από την... έγκρισή σας.
Περιγράψτε την καθημερινότητα του παιδικού σταθμού
Πριν ακόμα ξεκινήσει, μιλάτε συχνά με ενθουσιασμό στο παιδί σας για τον παιδικό σταθμό και τις ενδιαφέρουσες δραστηριότητες στις οποίες θα συμμετέχει μαζί με άλλα παιδάκια, ώστε να το περιμένει με χαρά και να αποβάλλει σε κάποιο βαθμό το άγχος που μπορεί να νιώθει για τη νέα καθημερινότητα που θα αντιμετωπίσει. Ζωγραφική, παραμυθάκια, τραγουδάκια, χειροτεχνίες και απλές κατασκευές, θα το ενθουσιάσουν και θα αναδείξουν τα ταλέντα του και όσα αγαπά να κάνει και στο σπίτι.
Διαβάστε του σχετικά βιβλία
Μια μικρή ιστοριούλα, ένα όμορφο παραμυθάκι θα δώσουν στο παιδάκι σας μια πρώτη ιδέα για την καθημερινότητα στον παιδικό σταθμό. Οι φόβοι και οι ανησυχίες που αντιμετωπίζουν οι πρωταγωνιστές στα παραμύθια θα το καθησυχάσουν βλέποντας πως τέτοιου είδους συναισθήματα είναι φυσιολογικά. Παράλληλα, θα γνωρίσει μέσα από εικόνες και χαρούμενες περιγραφές κάποιες από τις δραστηριότητες και τα παιχνιδάκια που θα συμμετέχει στον παιδικό σταθμό, κάτι που θα περιμένει με ενθουσιασμό.
Παρέα με το αγαπημένο του αντικείμενο
Αν έχει ένα αγαπημένο αντικείμενο στο σπίτι, όπως π.χ. το λούτρινο κουκλάκι του, μια μικρή κουβερτούλα ή κάτι άλλο που αγαπά πολύ, τότε επιτρέψτε του να το πάρει μαζί του. Σίγουρα, στον παιδικό σταθμό δε θα έχουν καμία αντίρρηση, μιας και κάτι τέτοιο θα το βοηθήσει να νιώσει ασφαλές και να ενταχθεί ομαλά στο νέο περιβάλλον. Σιγά, σιγά και ενώ θα εξοικειώνεται με το χώρο και τα πρόσωπα, θα το αφήσει πίσω στο σπίτι και τη θέση του θα πάρουν νέες, αγαπημένες συνήθειες.
Νέοι φίλοι, καινούριες παρέες
Μπορεί μέχρι σήμερα να έκανε παρέα με τα ξαδερφάκια του, το παιδάκι της νονάς ή του νονού του ή το συνομήλικο της κολλητής σας. Τώρα θα έρθει σε επαφή με νέα, μικρά προσωπάκια, θα συναναστρέφεται καθημερινά μαζί τους, θα συμμετέχει σε δραστηριότητες και παιχνίδια, θα κάνει νέους φίλους. Για να μην αγχωθεί με τα νέα πρόσωπα και να μη νιώθει άβολα, βοηθήστε το να βρεθεί σε νέες παρέες προτού ακόμα ξεκινήσει ο παιδικός σταθμός.
Στις καθημερινές σας εξορμήσεις στην παιδική χαρά φέρτε το σε επαφή με συνομήλικα παιδάκια και μάθετε από άλλους γονείς που βρίσκονται εκεί, αν πρόκειται να πάνε και τα παιδάκια τους την ερχόμενη σχολική περίοδο στον παιδικό σταθμό, ώστε να συνεχίσουν την παρέα τους και εκεί. Είναι επίσης σημαντικό να καλείτε στο σπίτι σας άλλα παιδάκια της γειτονιάς ή φίλων, ώστε να εξοικειωθεί στο παιχνίδι μαζί τους, να μάθει να μοιράζεται, να συνεργάζεται, κ.λπ.
Το πρόγραμμα του παιδικού σταθμού στο σπίτι
Πριν από την έναρξη του σχολείου, μπορείτε να ακολουθήσετε σε ένα μικρό βαθμό το καθημερινό πρόγραμμα του σταθμού στο σπίτι. Αυτό θα το βοηθήσει να συνηθίσει κάποιες από τις μικρές συνήθειες που εντάσσονται στο πρόγραμμα του παιδικού σταθμού. Αφού ενημερωθείτε λοιπόν από τους υπευθύνους για το πρόγραμμα, προσπαθήστε να το ακολουθήσετε για λίγο καιρό και στο σπίτι, ώστε να προσαρμοστεί αργότερα πιο εύκολα. Για παράδειγμα, την ώρα του φαγητού στο σπίτι εξηγήστε του ότι τέτοια ώρα θα τρώει και στον παιδικό σταθμό.
Εξασκήστε καθημερινές συνήθειες
Κάποιες καθημερινές συνήθειες στη ζωή του παιδιού είναι μέχρι στιγμής δεδομένες, με ή χωρίς τη δική σας βοήθεια, όπως το ωράριο ύπνου και η τουαλέτα. Μην περιμένετε την πρώτη ημέρα που θα πάει στον παιδικό σταθμό να το ξυπνήσετε την κατάλληλη ώρα. Αν το παιδάκι σας έχει συνηθίσει να ξυπνάει μια συγκεκριμένη ώρα το πρωί και σε λίγο καιρό θα πρέπει να σηκώνεται πολύ νωρίτερα, τότε ίσως δυσκολευτεί. Γι' αυτό προσπαθήστε να κάνετε μια ομαλή μετάβαση στο ωράριο του ύπνου, πολύ πριν ξεκινήσει ο παιδικός σταθμός, ξυπνώντας το νωρίτερα περίπου στην ώρα που θα σηκώνεται για να πάει στο σταθμό. Καλό θα ήταν να πέφτει νωρίς για ύπνο και να μην ξενυχτάει μπροστά στην τηλεόραση ή παίζοντας παιχνίδια.
Από την άλλη είναι και η τουαλέτα. Προσπαθήστε σιγά, σιγά να το... αυτονομήσετε σε αυτό το κομμάτι. Έτσι, αν μέχρι στιγμής εσείς είστε εκείνοι που το ξεκουμπώνετε και του κατεβάζετε τα παντελονάκια, προσπαθήστε να αποβάλλετε αυτή τη συνήθεια και να το μάθετε να εξυπηρετείτε μόνο του, για να τα καταφέρνει και στον παιδικό σταθμό. Φυσικά, αν δεν είναι ακόμα έτοιμο, δε χρειάζεται να το πιέσετε γιατί κάτι τέτοιο μπορεί να του δημιουργήσει αίσθημα απογοήτευσης για τον ίδιο του τον εαυτό.
Διδάξτε του κανόνες συμπεριφοράς
Όπως είπαμε και παραπάνω, ο παιδικός σταθμός είναι η πρώτη κοινωνική ομάδα που εντάσσεται το παιδί, μετά την οικογένεια. Στο νέο αυτό περιβάλλον θα πρέπει να ανταποκρίνεται κατάλληλα, ώστε να μη δημιουργούνται προβλήματα και δυσκολίες τόσο στο ίδιο όσο και στα υπόλοιπα παιδιά και τη λειτουργία του σταθμού. Γι΄ αυτό στο σπίτι, μέσα από συγκεκριμένες δραστηριότητες, μπορείτε να το εξασκήσετε στο να ακολουθεί κανόνες, να κάνει επιλογές, να λειτουργεί ομαδικά και να περιμένει τη σειρά του, να μοιράζεται και να μαζεύει τα παιχνίδια του, κ. ά. Κάτι τέτοιο θα το βοηθήσει να ενταχθεί και να εξοικειωθεί πολύ γρήγορα στη νέα καθημερινότητα και τις νέες συνθήκες.
Αν το παιδί σας αντιμετωπίζει δυσκολίες, π.χ. στο να κάθεται ήσυχο όταν ακούει μια ιστορία, εξασκηθείτε στο σπίτι σε μια παρόμοια κατάσταση, όπως θα έκανε και η δασκάλα στο σταθμό. Αν έχει πρόβλημα με το να μοιράζεται τα παιχνίδια του με άλλα παιδιά, εξασκηθείτε στο να μοιράζεται και να περιμένει τη σειρά του.
Κάντε μαζί ψώνια για το νέο του ξεκίνημα
Κάθε συμμετοχή στην προετοιμασία για τον παιδικό σταθμό θα το βοηθήσει να δεχτεί ως κάτι φυσιολογικό αυτή την αλλαγή και την απομάκρυνση από κοντά σας. Για να είναι όμως και κάτι που θα περιμένει με ενθουσιασμό, κάντε μαζί μια μικρή εξόρμηση στα μαγαζιά και δώστε του την ευκαιρία να επιλέξει εκείνο τα ρουχαλάκια που θα φοράει καθημερινά, το τάπερ του φαγητού του και το παγουράκι του και ό,τι άλλο σας ενημερώσουν από το σταθμό ότι θα χρειαστεί το παιδάκι σας.
Προβλήματα προσαρμογής
Η είσοδος του παιδιού σας στον παιδικό σταθμό ίσως συνοδεύεται από αλλαγές στη συμπεριφορά του και προβλήματα, που θα παρατηρήσετε εσείς ή η δασκάλα του. Για ένα παιδί μπορεί να είναι μια στρεσογόνα κατάσταση η απομάκρυνση από το οικείο περιβάλλον του σπιτιού και η εισαγωγή σε ένα νέο χώρο με άγνωστα πρόσωπα. Γι΄ αυτό είναι πολύ σημαντικό να του μεταδίδετε ηρεμία, να αποβάλλετε τα δικά σας άγχη και φυσικά να μην το πιέζετε. Δείχνετε ενδιαφέρον για την καθημερινότητά του στον παιδικό σταθμό, τα πράγματα που μαθαίνει, τις δραστηριότητες που συμμετέχει, τα παιδάκια που κάνει παρέα, το προσωπικό του σταθμού, κ.λπ. Σε κάθε περίπτωση αν παρουσιαστεί οποιοδήποτε πρόβλημα, συνεργαστείτε με τη δασκάλα του και αν το πρόβλημα επιμένει συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό.
Δεν κάνει παρέα με άλλα παιδάκια
Στην ηλικία αυτή τα παιδιά παίζουν παράλληλα. Το παιδί παίζει δηλαδή δίπλα - δίπλα με τα άλλα παιδιά, όχι όμως μαζί τους. Σιγά, σιγά το παιχνίδι γίνεται συντροφικό, συμμετέχει σε κοινές δραστηριότητες και παίζει μαζί με τα άλλα παιδιά. Αν όμως παρατηρήσετε, ότι δε συμμετέχει στις δραστηριότητες και στα διάφορα παιχνίδια και απομονώνεται χωρίς να δείχνει καμία πρόθεση να αλλάξει αυτό, τότε θα πρέπει να ερευνήσετε τα συναισθήματά του και να συζητήστε με τη δασκάλα του για την ευρύτερη συμπεριφορά του στη ζωή του παιδικού σταθμού.
Στην αρχή συζητήστε μαζί του και προσπαθήστε να μάθετε για τις δραστηριότητες που συμμετέχει, το παιδάκι ή τα παιδάκια που παίζουν μαζί, ποιο παιχνίδι του αρέσει περισσότερο, κ.λπ. Αν σας παραπονεθεί ότι το κοροϊδεύουν ή δεν του ζητάνε να συμμετέχει στην ομάδα του παιχνιδιού τους, τότε θα πρέπει να συζητήσετε με τους υπευθύνους του παιδικού σταθμού. Εσείς για να διευκολύνετε την κατάσταση, μπορείτε να καλείτε στο σπίτι τις μαμάδες με τα παιδάκια τους που πηγαίνουν μαζί με το δικό σας στον παιδικό σταθμό, για να παίζουν μαζί και να εξοικειώνονται το ένα με το άλλο.
Προβλήματα φαγητού
Είναι πολύ πιθανό, όλη αυτή η αλλαγή στη ζωή του να επιφέρει μια άρνηση να φάει στον παιδικό σταθμό. Ένα τέτοιο γεγονός είναι αρκετά σύνηθες, πολλές φορές από αντίδραση στους γονείς ή ως μια αυτονόητη συνέπεια του αποχωρισμού από τη συνεχή φροντίδα της μαμάς και του μπαμπά. Μην απογοητεύεστε, δώστε του χρόνο να συνηθίσει στα νέα δεδομένα. Εξάλλου, βλέποντας τα άλλα παιδάκια να συμμετέχουν κανονικά στην ώρα του φαγητού και να τρώνε όλο το φαγητό τους, σιγά, σιγά θα ακολουθήσει και το ίδιο.
Για να το διευκολύνετε ακόμα περισσότερο να μάθει να τρώει χωρίς τη δική σας βοήθεια, προτρέψτε το πριν ακόμα πάει στον παιδικό να τρώει μόνο του στο σπίτι χρησιμοποιώντας κουταλάκι, πιρουνάκι και το ποτηράκι του.
Προβλήματα ύπνου
Τα παιδάκια στην ηλικία αυτή κοιμούνται πολλές ώρες, περίπου 10 - 12 την ημέρα. Η νέα αυτή πραγματικότητα στη ζωή του μπορεί να προκαλέσει και εδώ κάποιες αλλαγές, που θα ταλαιπωρήσουν και εκείνο και εσάς. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να το βοηθήσετε να υιοθετήσει ένα ομαλό πρόγραμμα ύπνου στο σπίτι. Τι μπορείτε να κάνετε; Ακολουθείτε καθορισμένες ώρες που πάει για ύπνο ή ξυπνάει και να είστε συνεπείς στις ώρες παιχνιδιού και φαγητού. Μη χρησιμοποιείτε το κρεβάτι του για παιχνίδι ή για να βλέπει τηλεόραση, αλλά μόνο για να ξεκουράζεται και να κοιμάται. Περιορίστε το φαγητό πριν από την ώρα του ύπνου και επιτρέψτε στο παιδάκι σας να επιλέξει το κουκλάκι που θα ήθελε να κοιμάται μαζί του.
Προβλήματα τουαλέτας
Πολλά παιδάκια θέλουν χρόνο, για να εξοικειωθούν με τη χρήση της τουαλέτας. Το να αυτοεξυπηρετηθούν στο σταθμό αποδεικνύεται ακόμα πιο δύσκολο, αν εσείς το βοηθάτε στο σπίτι. Είναι πολύ σημαντικό να το ενθαρρύνετε να μάθει μόνο του να εξυπηρετείται στην τουαλέτα και μην είστε συνέχεια από πίσω του. Οπωσδήποτε δε χρειάζεται να το πιέζετε, γιατί κάθε παιδί χρειάζεται το δικό του χρόνο να υιοθετήσει κάποιες νέες συνήθειες. Αν το δικό σας παιδάκι βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο, τότε αυτό που χρειάζεται είναι να συνεργαστείτε με το προσωπικό του σταθμού ακολουθώντας κοινή κατεύθυνση και συμπεριφορά πάνω σε αυτό το κομμάτι.
Εσείς, για να διευκολύνετε το παιδάκι σας αποφύγετε να του φοράτε ρούχα με πολλά κουμπιά, ζώνες και τιράντες και προτιμάτε κολλάν και παντελόνια που μπορεί να τα κατεβάζει και να τα ανεβάζει με μια κίνηση. Και φυσικά στην αρχή να έχετε πάντα μια αλλαξιά μαζί του, ώστε αν συμβεί κάτι... αναπάντεχο, να το αλλάξουν αμέσως στο σταθμό για να μη νιώθει άβολα.
Αρρωσταίνει συχνά
Το πιο σύνηθες φαινόμενο σε αυτήν την ηλικία είναι οι παιδικές ασθένειες, που βρίσκονται σε έξαρση στις ηλικίες αυτές. Όπως θα σας έχει εξηγήσει ο παιδίατρός σας αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό, μιας και τώρα αναπτύσσεται το αμυντικό του σύστημα μέσα από διάφορες ιώσεις. Αν παρ΄ όλα αυτά παρατηρήσετε ότι το παιδάκι σας αρρωσταίνει πολύ πιο συχνά από τότε που πήγε στον παιδικό σταθμό, τότε συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας, ώστε να προχωρήσει σε εξετάσεις για τον έλεγχο του ανοσοποιητικού του συστήματος και να σας καθοδηγήσει. Αν, όμως, το παιδάκι σας δεν αντιμετωπίζει κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα, τότε συζητήστε με τους υπευθύνους του σταθμού και ελέγξτε κατά πόσο τηρούνται οι κανόνες υγιεινής. Ένα θέμα είναι το παιδάκι σας να κολλάει συνέχεια ασθένειες από άλλα παιδάκια. Αν κάθε γονιός κρατούσε στο σπίτι το παιδάκι του όταν παρουσίαζε κάποια συμπτώματα ασθένειας, τότε θα αποφεύγονταν πολλές αλυσιδωτές αρρώστιες και στα υπόλοιπα παιδάκια του σταθμού.
Πέρα από τις κοινές ιώσεις που μπορεί να παρουσιάσει κάθε παιδάκι, εσείς οφείλετε να έχετε κάνει τους απαραίτητους εμβολιασμούς για αυτήν την ηλικία. Από εκεί και πέρα τα πλέον κοινά μικρά μυστικά είναι να το συμβουλεύσετε να πλένει πάντα τα χεράκια του μετά την τουαλέτα, το παιχνίδι και πριν το φαγητό, να μη χρησιμοποιεί προσωπικά αντικείμενα από άλλα παιδάκια, όπως το ποτήρι, το καλαμάκι ή τα σκεύη φαγητού τους, κ.λπ.
Τέλος, αμέσως μετά το σταθμό να το κάνετε πάντα ένα γρήγορο μπανάκι ή τουλάχιστον να το πλένετε τοπικά μέχρι να έρθει η ώρα του βραδινού μπάνιου.
