Πανεπιστήμια με προοπτικές και «βαρίδια»
Η βελτίωση της Παιδείας, ως ύψιστης πολιτικής προτεραιότητας σε ένα μακρόπνοο στρατηγικό σχεδιασμό της χώρας, θα συντελέσει ώστε η Ελλάδα να προσφέρει στέρεο μέλλον στις επόμενες γενιές μετά την πολυεπίπεδη κρίση της τελευταίας δεκαετίας. Τα ΑΕΙ –η κορωνίδα του εκπαιδευτικού συστήματος– παράγουν σημαντικό έργο, εάν κρίνουμε από την καριέρα των Ελλήνων επιστημόνων που έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό. Οπως αναφέρει στην «Κ» ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνος Δημόπουλος, η εξωστρέφεια των ΑΕΙ είναι βασικός στόχος για το μέλλον τους. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ Στάθης Ευσταθόπουλος εξειδικεύει τους τρόπους εξωστρέφειας, μιλώντας για προσέλευση ξένων φοιτητών και αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων των ιδρυμάτων μέσω εταιρειών. Τροχοπέδη στην προσπάθεια των ΑΕΙ αποτελούν ο κρατικός εναγκαλισμός τους, η μειωμένη χρηματοδότηση, η έλλειψη προσωπικού, οι μικροπολιτικές επιλογές των κυβερνήσεων. Επίσης, μείζον θέμα είναι η έλλειψη ασφάλειας κυρίως στα μεγάλα ΑΕΙ Αθήνας και Θεσσαλονίκης, όπου καταγράφονται κλοπές, ληστείες, χρήση ναρκωτικών χωρίς τα ιδρύματα να μπορούν να φυλάξουν τους χώρους τους. Το ζητούμενο είναι η αλλαγή σελίδας, ωστόσο οι πολιτικές δεσμεύσεις αποδεικνύονται στην πράξη στάχτη στα μάτια της κοινωνίας που ζητεί μεταρρυθμίσεις.
«Τα ελληνικά πανεπιστήμια κάνουν σημαντικό έργο, στο πλαίσιο των συνθηκών που λειτουργούν. Η υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωση εν μέσω κρίσης έχουν επηρεάσει, κατά περίπτωση, τα ιδρύματα. Ωστόσο, μην ξεχνάμε τους πτυχιούχους μας που, δυστυχώς, μετανάστευσαν στο εξωτερικό. Το ότι είναι περιζήτητοι δείχνει πολλά», λέει στην «Κ» ο κ. Δημόπουλος, θυμίζοντας ότι την τελευταία δεκαετία οι πανεπιστημιακοί κάνουν τιτάνιο έργο για τη διατήρηση του επιπέδου διδασκαλίας και έρευνας στα ΑΕΙ. Οπως αναφέρει ο κ. Ευσταθόπουλος, τα ιδρύματα έχασαν περίπου το 30% των καθηγητών τους την τελευταία οκταετία. Περίπου 3.000 συνταξιοδοτήθηκαν και δεν αναπληρώθηκαν, ενώ άλλοι περίπου 500 αφυπηρετούν με την ολοκλήρωση του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους, τον Αύγουστο του 2018. Αποτέλεσμα είναι, λόγω της φύσης των πανεπιστημιακών θέσεων, να κινδυνεύει η διδασκαλία γνωστικών αντικείμενων. Την ίδια στιγμή, όπως όλος ο δημόσιος τομέας, τα πανεπιστήμια υφίστανται την πολιτική της δημοσιονομικής λιτότητας κατά τη διάρκεια της κρίσης. Κατά την περίοδο 2008-2015 η κρατική χρηματοδότηση μειώθηκε κατά 16%, το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ε.Ε. Η χρηματοδότηση για το οικονομικό έτος 2017 από τον τακτικό προϋπολογισμό ανήλθε στο ποσόν των 874.437.000 ευρώ (για λειτουργικές δαπάνες, σίτιση, έκτακτο διδακτικό προσωπικό, βιβλία και στεγαστικό επίδομα). Για φέτος θα έχουμε αύξηση της οικονομικής επιχορήγησης των ΑΕΙ, το ποσοστό της οποίας ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου προσδιόρισε στο 45%.
Από την άλλη, όπως επεσήμανε στην «Κ» ο αναπληρωτής πρύτανης στο ΕΚΠΑ Θωμάς Σφηκόπουλος, τα ιδρύματα δεινοπαθούν από τον κρατικό εναγκαλισμό και την ελληνική γραφειοκρατία. «Ενδεικτικά, απαιτούνται κατ’ ελάχιστον σχεδόν 7-8 μήνες για να ολοκληρωθεί ένας διαγωνισμός για προμήθεια αναλώσιμων. Στο ίδιο πλαίσιο, μπορεί ένα ερευνητικό πρόγραμμα να ολοκληρωθεί και να μην έχουν γίνει οι διαδικασίες χρηματοδότησής του», τονίζει.
Η αυτονομία και ο υπουργός
Η Ελλάδα οφείλει να βελτιώσει την αναλογία φοιτητών/ διδασκόντων και τους ρυθμούς αποφοίτησης σε κανονικό χρόνο σπουδών. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ΑΔΙΠ, στην Ευρώπη των «28» αναλογεί ένας διδάσκων ανά 15,6 φοιτητές. Μετά την Κροατία, με αναλογία μόλις έναν διδάσκοντα ανά 74,5 φοιτητές, η Ελλάδα έχει τη δεύτερη χειρότερη αναλογία, με έναν διδάσκοντα ανά 44,5 φοιτητές. Παράλληλα, σχεδόν το 53% των φοιτητών έχει καθυστερήσει τον χρόνο αποφοίτησης.
Ωστόσο, ελληνική ιδιαιτερότητα είναι πως τα ΑΕΙ δεν μπορούν να προγραμματίσουν τη στρατηγική τους με βάση τον αριθμό εισακτέων, καθώς τον αποφασίζει ετησίως ο εκάστοτε υπουργός Παιδείας παρά την αυτονομία των ΑΕΙ, ενώ ο αριθμός αυξομειώνεται μετά και τις ετήσιες μετεγγραφές από τα περιφερειακά προς τα κεντρικά ΑΕΙ, όπως παρατήρησε μιλώντας στην «Κ» ο Οδυσσέας-Ιωάννης Ζώρας, πρύτανης του Παν. Κρήτης, που είναι μεταξύ των πρώτων ελληνικών ΑΕΙ στις διεθνείς αξιολογήσεις. Η έλλειψη φοιτητικών εστιών συμβάλλει στην ενίσχυση των πιέσεων από τους γονείς για αύξηση των μετεγγραφών, πιέσεις οι οποίες έχουν ενταθεί λόγω της οικονομικής κρίσης. Φέτος μάλιστα, για μικροπολιτικούς λόγους η... κάνουλα άνοιξε υπέρμετρα. Ετσι δημιουργούνται ΑΕΙ διαφορετικών ταχυτήτων, με βάση την έδρα των ιδρυμάτων.
Πηγή: kathimerini.gr
Δείτε περισσότερα εκπαιδευτικά νέα: https://eduadvisor.gr/index.php/arthra/ekpaideftika-nea
